Przymiotniki i przysłówki

Stopniowanie przymiotników.

Istnieją trzy rodzaje stopniowania:

Stopniowanie regularne

Jest to stopniowanie za pomocą końcówek -er i -est.

W ten sposób stopniuje się przymiotniki jednosylabowe oraz dwusylabowe zakończone na -y (wówczas -y zamienia się w stopniu wyższym i najwyższym w -i). Jeżeli przymiotnik zawiera jedną samogłoskę, po której następuje jedna spółgłoska, końcowa spółgłoska jest podwajana.

Stopniowanie opisowe

Wszystkie przymiotniki dwusylabowe (z wyjątkiem kończących się na -y) oraz te o większej ilości sylab stopniujemy opisowo, tj. za pomocą wyrazów 'more' i 'most'.

Stopniowanie nieregularne

Istnieje grupa przymiotników stopniowanych w sposób nieregularny. Są to:

Stopień równy Stopień wyższy Stopień najwyższy

good better best

dobry

bad worse worst

zły

far  farther farthest

daleki (dla określenia odległości w przestrzeni)

further furthest

(dla określenia zarówno w przestrzeni, jak i w sensie abstrakcyjnym)

old elder eldest

(wyłącznie dla określenia relacji wiekowych w rodzinie, w pozostałych przypadkach 'old' stopniuje się regularnie)

Nieregularnie stopniują się także następujące określniki:

Stopień równy Stopień wyższy Stopień najwyższy

little less least

mało

much/many more most

dużo

Przysłówki

Wiele przysłówków tworzy się dodając do przymiotników końcówkę -ly, np. bad - badly, slow - slowly. Jednak pewna grupa przymiotników funkcjonuje w charakterze przysłówków bez dodawania końcówki -ly, natomiast często utworzone w ten sposób wyrazy mają zupełnie odmienne znaczenie, np.

best - najlepszy, najlepiej

better - lepszy, lepiej

deep - głęboki, głęboko ;'deeply' znaczy 'głęboko', lecz wyłącznie w sensie abstrakcyjnym,

np

I was deeply moved by the news.

Byłem głęboko poruszony wiadomościami.

far - daleki, daleko

fast- szybki, szybko

hard - ciężki, ciężko, twardy, twardo ('hardly' oznacza 'ledwo, prawie wcale')

high - wysoki, wysoko; 'highly' znaczy 'wysoce' wyłącznie w sensie abstrakcyjnym, np.

He is a highly skilled professional.

On jest wysoce wykształconym fachowcem.

late późny, późno ('lately' - 'ostatnio')

low cichy, cicho, niski, nisko

long   długi, długo

near bliski, blisko ('nearly' - 'prawie')

straight prosty, prosto

short  krótki, krótko ('shortly' - 'niebawem')

worse gorszy, gorzej

worst najgorszy, najgorzej

UWAGA. Pozycja przysłówka w zdaniu angielskim jest inna niż w języku polskim: przysłówek nigdy nie znajduje się między orzeczeniem i dopełnieniem, stąd zdanie *He speaks well English.' jest niepoprawne. Przysłówek może znajdować się:

przed orzeczeniem:

He suddenly fell down.

On nagle upadł.

po dopełnieniu:

He fell down suddenly.

na początku frazy:

Suddenly he fell down.

Zaimki i określniki

Zaimek (Pronoun) jest to część mowy, która może zastępować rzeczownik lub grupę nominalną:

A cat is nice. = It is nice.

That tall girl is a good student. = She is a good student.

Natomiast osobną grupą są określniki (Determiners), dawniej często zaliczane do zaimków lub przymiotników. Różnią się one od zaimków tym, że nie zastępują rzeczowników, lecz je opisują, np.:

Please give me that apple.

Proszę, daj mi to jabłko.

'That' występuje tu jako określnik, tj. opisuje następujący po nim rzeczownik.

Please give me that.

Proszę, daj mi to.

Tutaj 'that' jest zaimkiem, który zastępuje rzeczownik 'an apple'.

Niektóre z grup tych części mowy w dużej mierze pokrywają się znaczeniowo, różnią się jedynie funkcją.

W języku angielskim zaimki i określniki dzielimy na:

Zaimki osobowe

Zaimki osobowe różnią się w zależności od tego, czy występują w zdaniu jako podmiot, czy też w charakterze dopełnienia.

Liczba pojedyncza

Jako podmiot Jako dopełnienie

I ja me mnie, mną itp.

you ty you ci, tobą, itp.

he on him jemu, nim itp.

she ona her jej, ją itp.

it ono it 'onemu', 'onym' itp.

Liczba mnoga

Jako podmiot Jako dopełnienie

we my us nam, nami itp.

you wy you wam, wami, itp.

they oni, them im, nimi, itp.

Przykłady użycia:

I want your book. Give your book to me.

You need a soap. I will give you one.

She wants to go. Take her to the zoo.

He must be in his room. Go and see him.

It is in the kitchen. Go and bring it.

We are going to the cinema. Come with us!

You look tired. I will make you a cup of coffee.

They are sad. Go and talk to them.

Zaimki i określniki dzierżawcze

Zaimki dzierżawcze są ściśle związane z tzw. określnikami dzierżawczymi (Possesive Determiners). Różnią się one tym, że zaimki dzierżawcze występują samodzielnie, określniki natomiast łącznie z rzeczownikami, które określają.

Liczba pojedyncza:

Określniki dzierżawcze Zaimki dzierżawcze

my mine mój

your yours twój

his his jego

her hers jej

its its jego, 'onego'

Liczba mnoga:

Określniki dzierżawcze Zaimki dzierżawcze

our ours nasz

your yours wasz

their theirs ich

Przykłady użycia:

This is my book. This book is mine.

To moja książka. Ta książka jest moja.

Give me your pen. Is this pen yours?

Daj mi twoje pióro. Czy to pióro jest twoje?

Look at his car. That car is his.

Popatrz na jego samochód. Ten samochód jest jego.

Her dress is beautiful. I want to have a dress like hers.

Jej sukienka jest piękna. Chcę mieć sukienkę jak jej.

The cat is drinking its milk.

Kot pije swoje mleko.

We will show you our house. This house is ours.

Pokażę ci nasz dom. Ten dom jest nasz.

Your room is so big. Is it really yours?

Wasz pokój jest tak duży. Czy jest naprawdę wasz ?

I want to show you their house. The one on the left is theirs.

Chcę pokazać ci ich dom. Ten na lewo jest ich.

Zaimki zwrotne i emfatyczne

Są to słowa, które spełniają rolę zarówno zaimków zwrotnych: się, siebie, sobie oraz emfatycznych: sam, sama, samo, sami (samodzielnie).

Liczba pojedyncza:

myself

yourself

himself, herself, itself

Liczba mnoga:

ourselves

yourselves

themselves

Przykłady użycia:

I made myself a cup of tea.

Zrobiłem sobie filiżankę herbaty.

Take care of yourself.

Dbaj o siebie.

He washed himself.

Umył się.

The girl is so big that she dresses herself.

Ta dziewczynka jest tak duża, że ubiera się sama.

We kept it to ourselves.

Zachowaliśmy to dla siebie.

Enjoy yourselves tomorrow!

Bawcie się dobrze jutro!

They let themselves do it.

Pozwolili sobie samym to zrobić.

I wrote this story myself.

Napisałem to opowiadanie sam.

You should write your homework yourself.

Powinieneś sam pisać swoje zadanie.

He made this shelf himself.

Zrobił tę półkę sam.

She cooked this wonderful dinner herself.

Ona ugotowała ten wspaniały obiad sama.

We want to do it ourselves.

Chcemy zrobić to sami.

You can only trust yourselves.

Możecie ufać tylko samym sobie.

They will do the job themselves.

Oni wykonają tę pracę sami.

Zaimki i określniki wskazujące

Zaimki wskazujące oraz analogiczne określniki wskazujące (Demonstrative Pronouns & Determiners) (różnica podobna jak w przypadku zaimków i określników dzierżawczych) dzielimy według liczby oraz według oddalenia przedmiotu lub osoby, o których mówimy:

L.poj L.mn.

Bliżej this these

Dalej that those

Zaimki i określniki 'this' i 'these' odnoszą się do osób lub przedmiotów w bezpośredniej bliskości mówiącego (np. w zasięgu ręki), natomiast zaimki 'that' i 'those' - do osób lub rzeczy w pewnym oddaleniu.

This is my friend.

To jest mój przyjaciel.

That is my friend on the other side of the road.

To jest mój przyjaciel po drugiej stronie ulicy.

I want this book.

Chcę tę książkę.

I think that book on the other shelf is better.

Myślę, że tamta książka na innej półce jest lepsza.

These books in this room are mine, those in the next room are John's.

Te książki w tym pokoju są moje, tamte w następnym pokoju są Johna.

Czasem używa się obu tych zaimków, aby podkreślić różnicę:

These are chairs and those are armchairs.

To są krzesła, a to są fotele.

Wszystkim czterem zaimkom w języku polskim odpowiada często forma 'to'.

This is a book.

To jest książka.

These are books.

To są książki.

Zaimki i określniki pytające

who kto

what  co, czego, czym itp.

which który, którego, któremu (odnosi się do rzeczy, nie osób)

whose czyj, czyjemu, itp.

whom komu, kim, itp

Używane do tworzenia pytań szczegółowych:

Who is that girl?

Kto (=kim) jest tamta dziewczyna?

Whom should I talk to?

Z kim powinienem porozmawiać?

Whose are those books?

Czyje są te książki?

What is there on the table?

Co znajduje się na stole?

Which pen is yours?

Które pióro jest twoje?

What books do you like?

Jakie książki lubisz?

Zaimki i określniki względne

Występują po rzeczownikach, do których się odnoszą i stanowią łącznik między rzeczownikiem określanym a zdaniem przydawkowym (zob. Zdania przydawkowe typu Defining i Non-Defining), które je określa.

who - występuje zarówno w formie podmiotu, jak i dopełnienia, w formie dopełnienia używa się także formy 'whom' i oznacza 'który', odnosząc się do osób.

The boy who is sitting on the chair is my brother.

Chłopiec, który siedzi na krześle jest moim bratem.

The girl whom I met is a medical student.

Dziewczyna, którą spotkałem jest studentką medycyny.

which - występuje zarówno w formie podmiotu, jak i dopełnienia, oznacza 'który' i odnosi się do rzeczy.

The table which I showed you yesterday was made by my grandfather.

Stół, który ci wczoraj pokazałem, został zrobiony przez mojego dziadka.

The car which we were looking at belonged to Mr Jones.

Samochód, na który patrzyliśmy, należał do pana Jonesa.

that - występuje zarówno w formie podmiotu, jak i dopełnienia, może odnosić się zarówno do osób (rzadko), jak i rzeczy.

what - oznacza 'ten, który', czyli zawiera własny wyraz określany i nie może być poprzedzony rzeczownikiem: nie występuje zatem jako określnik.

Please tell me what you saw.

Proszę, powiedz mi, co widziałeś.

Zaimki i określniki nieokreślone

a) Grupa wyrazów 'some', 'any', 'none' 'every' i ich złożenia. Wyraz 'some' i jego złożenia występują głównie w zdaniach twierdzących, wyraz 'any' i jego złożenia - w zdaniach pytających i przeczących.

some trochę (z rzeczownikami niepoliczalnymi), kilka (z rzeczownikami policzalnym)

someone, somebody  ktoś

something  coś

any trochę (z rzeczownikami niepoliczalnymi), jakikolwiek (z rzeczownikami policzalnym)

anyone, anybody ktoś, ktokolwiek

anything  coś, cokolwiek

none  żaden

nobody, no one  nikt

nothing  nic

everybody, everyone każdy, wszyscy

everything  wszystko

Przykłady użycia:

If you need paper or pencils, I can give you some.

Jeśli potrzebujesz papieru lub ołówków, mogę dać ci trochę .

Lend me some money, please.

Proszę, pożycz mi trochę pieniędzy.

Give him some oranges.

Daj mu kilka pomarańczy.

Have you got any food?

Czy masz jakieś jedzenie ?

I haven't got any potatoes.

Nie mam żadnych ziemniaków.

I haven't bought any stamps recently so I can give you none.

Nie kupowałem żadnych znaczków ostatnio więc nie mogę dać ci żadnych.

I know somebody who can do it.

Znam kogoś, kto to może zrobić.

Do you know anybody from England?

Czy znasz kogoś z Anglii?

I didn't meet anyone yesterday.

Nie spotkałem wczoraj nikogo .

I know nobody here.

Nie znam tu nikogo.

I've something to do here.

Mam tu coś do zrobienia.

Do you want anything from Warsaw?

Czy chcesz coś z Warszawy?

It doesn't mean anything.

To nic nie znaczy.

I want nothing from you.

Nic od ciebie nie chcę.

Everybody wants to win.

Każdy chce wygrać.

I told him everything.

Powiedziałem mu wszystko.

UWAGA: W zdaniach przeczących może występować tylko jedno przeczenie, a zaimki 'nothing', 'none', 'no one', 'nobody' zawierają już w sobie element przeczący, zatem orzeczenie w zdaniach, w których występują, przybiera formę twierdzącą (jest to tzw. zasada pojedynczego przeczenia):

I know nothing.

natomiat w zdaniach z 'any' orzeczenie ma formę przeczącą:

I don't know anything.

mamy zatem dwa sposoby wyrażenia tych samych treści: oba powyższe zdania znaczą 'Nic nie wiem.' Zamiast określnika 'any' może występować określnik 'no', np.:

There aren't any books in this room.

There are no books in this room.

W tym pokoju nie ma żadnych książek, .

b) Wyrazy 'each' i 'every'. Mają one ten sam polski odpowiednik: 'każdy', ale znaczenie ich jest nieco inne. 'Every' opisuje całość pewnej grupy, zalicza przedmioty lub ludzi do tej grupy i znaczy 'każdy', lecz w sensie 'wszyscy', natomiast 'each' je wyodrębnia, mając znaczenie zbliżone do 'każdy z osobna'. 'Each'może być zarówno zaimkiem, jak i określnikiem, natomiast 'every' występuje wyłącznie jako określnik.

Przykłady użycia:

Every student must work hard.

Każdy student musi ciężko pracować.

Each of them passed this exam.

Każdy z nich zdał ten egzamin.

c) Wyrazy 'either', 'neither', 'both', 'all', 'other', 'another'.

Wyrazy 'either' i 'neither' znaczą 'żaden z dwóch' i używane są w zależności od tego, czy orzeczenie występuje w formie przeczącej lub twierdzącej (zasada pojedynczego przeczenia), gdyż 'neither' zawiera element przeczący:

He was shown two cars, but he bought neither.

tu przeczenie zawarte w słowie 'neither';

He was shown two cars, but he didn't bought either.

tu przeczenie jako 'not' (w formie ściągniętej jako 'n't'). Pokazano mu dwa samochody, ale żadnego nie kupił.

Poza tym 'either' oznacza 'którykolwiek z dwóch':

Which pen do you want? Either will be good.

Które pióro chcesz? Którekolwiek będzie dobre.

'Both' oznacza 'oba', 'oboje', 'obie', itd. Może być zarówno określnikiem, jak i zaimkiem:

I liked both jackets, so I bought both.

Podobały mi się obie marynarki, więc kupiłem obie.

'All' znaczy 'wszystko', 'wszyscy', 'całość czegoś', itp.:

All the workers were very busy.

Wszyscy robotnicy byli bardzo zajęci.

We have used up all the petrol.

Zużyliśmy całą benzynę.

That's all.

To wszystko.

'Other' oznacza 'inny' i może występować zarówno jako zaimek, jak i określnik. Łączy się w jeden wyraz z przedimkiem nieokreślonym tworząc słowo 'another' - 'jakiś inny, jeszcze jeden', natomiast z przedimkiem określonym 'the other' znaczy 'ten drugi'. W liczbie mnogiej występuje wyłącznie jako zaimek 'others' - 'inni'.

If you don't like this drink, try another.

Jeśli nie smakuje ci ten drink, spróbuj innego.

We must find other profesionals.

Musimy znaleźć innych fachowców.

Others may do this, but I will not.

Inni mogą to robić, ale ja nie będę.

d) Zaimek 'one'. Jest to tzw. zaimek bezosobowy trzeciej osoby i ma znaczenie zbliżone do sformułowań bezosobowych w języku polskim:

One should always be honest.

Powinno się zawsze być uczciwym.

Posiada on formę dzierżawczą 'one's'.

One should do one's job well.

Trzeba wykonywać swoją pracę dobrze.

Zaimkiem tym można także zastępować rzeczownik z przedimkiem nieokreślonym, aby uniknąć jego powtórzenia:

You really need a computer. Why don't you buy one?

Naprawdę potrzebujesz komputera. Dlaczego go nie kupisz?

Zaimki 'wzajemne'

Są to dwie pary wyrazów: 'one another' i 'each other', znaczące 'się nawzajem', 'siebie nawzajem' i 'sobie nawzajem'. Dawniej 'each other' odnosiło się do dwóch osób lub rzeczy, zaś 'one another' do większej liczby, obecnie rozróżnienie to nie jest już przestrzegane.

Mary and her friends often telephone one another.

Mary i jej przyjaciele często do siebie telefonują.

John and Paul talk to each other every day.

John i Paul rozmawiają ze sobą codziennie.

UWAGA: Należy wystrzegać się często popełnianego w takich konstrukcjach błędu, tj. użycia 'themselves'.

Zdanie *'John and Paul often talk to themselves.' oznacza w rzeczywistości, że często John, jak i Paul rozmawiają z samymi sobą!

Zaimki i określniki 'ilościowe'

Są to wyrazy oznaczające liczbę, ilość lub kolejność, występujące zarówno jako zaimki, lub jako określniki. Oto ich znaczenie wraz z typem rzeczowników, z jakimi występują:

many dużo, wiele - z rzeczownikami policzalnymi w liczbie mnogiej

Many people came to see the film.

Wielu ludzi przyszło zobaczyć film.

few niedużo, niewiele - z rzeczownikami policzalnymi w liczbie mnogiej

This problem is known to few people.

Ten problem jest znany niewielu ludziom.

fewer mniej - z rzeczownikami policzalnymi w liczbie mnogiej

Fewer people like theatre nowadays.

Obecnie mniej ludzi lubi teatr.

fewest najmniej - z rzeczownikami policzalnymi w liczbie mnogiej

I had fewest exams in my fourth year.

Miałem najmniej egzaminów na czwartym roku.

a few kilka - z rzeczownikami policzalnymi w liczbie mnogiej

I had a few pounds to spare, so I bought some flowers.

Miałem kilka funtów do wydania, więc kupiłem trochę kwiatów.

several kilka - z rzeczownikami policzalnymi w liczbie mnogiej

There are several problems we should talk about.

Jest kilka problemów, o których powinniśmy porozmawiać.

much dużo - z rzeczownikami niepoliczalnymi

There isn't much bread left.

Nie zostało dużo chleba.

little mało - z rzeczownikami niepoliczalnymi

There is very little beer in the fridge.

Jest bardzo mało piwa w lodówce.

a little trochę - z rzeczownikami niepoliczalnymi

He is a little absent-minded.

On jest trochę roztargniony.

less mniej - z rzeczownikami niepoliczalnymi

I have less money than you have.

Mam mniej pieniędzy niż ty.

least najmniej - z rzeczownikami niepoliczalnymi

This trip gave me least pleasure.

Ta podróż dała mi najmniej przyjemności.

more więcej - z rzeczownikami policzalnymi w liczbie mnogiej i niepoliczalnymi

Bring more wine!

Przynieś więcej wina!

We need more chairs.

Potrzebujemy więcej krzeseł.

most najwięcej - z rzeczownikami policzalnymi w liczbie mnogiej i niepoliczalnymi

He wrote the most books.

Napisał najwięcej książek.

This accident caused the most trouble.

Ten wypadek spowodował najwięcej kłopotu.

enough dość,wystarczająco - z rzeczownikami policzalnymi w liczbie mnogiej i  niepoliczalnymi

There are enough apples for everybody.

Jest dość jabłek dla wszystkich.

We haven't enough water.

Nie mamy dość wody.

Wyrażenia 'a lot of', 'lots of', 'plenty of' znaczą 'dużo', 'mnóstwo', 'masa' i występują z rzeczownikami policzalnymi w liczbie mnogiej i niepoliczalnymi.

He has a lot of friends in London.

On ma mnóstwo przyjaciół w Londynie.

This child causes lots of trouble.

To dziecko powoduje mnóstwo kłopotu.

We have plenty of time.

Mamy mnóstwo czasu.