ANGIELSKO-SZKOCKA WOJNA 1542-1549

ANGIELSKO-SZKOCKA WOJNA 1542-1549.

Król Anglii, Henryk VIII (1491-1547), dążył do podporządkowania sobie Szkocji. Gdy zawiodły plany doprowadzenia do dy­nastycznego małżeństwa, a Irlandczycy za­ofiarowali tron królowi Szkocji, Henryk VIII sprowokował wojnę ogłaszając się bezpraw­nie suwerenem Szkocji. W 1542 nastąpił najazd na Cumberland. Niezdyscyplinowana i źle dowodzona armia Jakuba V (1512--1542) stoczyła bitwę pod Solway Moss z mniej licznymi oddziałami angielskimi i doznała druzgocącej klęski. Jakub zmarł wkrótce po bitwie i w 1543 jego jedyne dziecko - córka Maria (1542-1587) - została koronowana na królową. Armia Henryka obiegła w 1544 Edynburg; Anglicy pląd­rowali i niszczyli wszystko na swojej drodze, lecz miasto nie poddało się. Przymierze

zawarte w 1547 ze szkockimi dysydentami zawiodło, ale w 1547 Anglicy rozbili Szko­tów w bitwie pod Pinkie Cleugh. Henryk VIII zmarł, a protektor Somerset, chcąc doprowadzić do zaręczyn małej królowej Marii z królem Edwardem VI (1537-1553), wysłał do Szkocji flotę i wojsko, siły te nie uzyskały jednak większych sukcesów. Wpra­wdzie Anglicy zajęli Edynburg, ale w na­stępstwie zawartego w 1549 traktatu poko­jowego między Anglią a Francją musieli się wycofać ze Szkocji.