BOLSZEWICKA REWOLUCJA

BOLSZEWICKA REWOLUCJA 1917. W czasie ŚWIATOWEJ WOJNY I niepowodzenia wojenne Rosji oraz braki w zaopatrzeniu w połączeniu z powszechnym spadkiem za­ufania do rządu doprowadziły do obalenia caratu. Pierwsza faza rewolucji nastąpiła w marcu 1917 (patrz lutowa rewolucja rosyjska 1917). Car Mikołaj II (1868-1918) nie zdołał stłumić buntu robotników w Mos­kwie i Piotrogrodzie (Sankt Petersburg). Duma (parlament) nie zgodziła się na samo-rozwiązanie i powołała rząd tymczasowy z księciem Gieorgijem Lwowem (1861-1925) jako premierem. Mikołaj II abdykował. W ca­łym kraju rady delegatów robotniczych doma­gały się zaprzestania wojny, do czego nawoły­wał Włodzimierz Lenin (1870-1924), przy­wódca bolszewików. Próba zamachu stanu nie powiodła się, Lenin zbiegł, a premierem został umiarkowany socjalista Aleksandr Kie-reński (1881-1970). Kiereński utracił popar­cie. Lenin wrócił do Piotrogrodu, by w listo­padzie (patrz październikowa rewolucja rosyjska 1917) stanąć na czele bezkrwawego zamachu stanu, którego organizatorem był Lew Trocki (l 879-1940). Bolszewicy wycofa­li się z udziału w I wojnie światowej i natych­miast zajęli się umacnianiem swojej władzy. Znieśli własność prywatną, przywileje klaso-

we i dyskryminację kobiet, znacjonalizowali banki i przedsiębiorstwa przemysłowe i przy pomocy powołanej do tego tajnej policji zlikwidowali opozycję. Rozpętała się krwawa wojna domowa (patrz rosyjska wojna do­mowa I9i8-i92i). Patrz także korniłowa Pucz