PAPIESKO-CESARSKA WOJNA

PAPIESKO-CESARSKA WOJNA 1243-1250.

Po śmierci papieża Grzegorza IX (1143?--1241) nastąpiła pełna wzajemnych urazów przerwa między wojnami (patrz papiesko--cesarska wojna i228-i24i). Obie strony sta-

rały się zyskać na czasie. Cesarz Świętego Cesarstwa Rzymskiego Fryderyk II (1194--1250) udał się na Sycylię. Kościół wybrał nowego papieża, Celestyna IV, który zmarł w 1241 po 17-dniowym pontyfikacie. Fry­deryk podporządkował sobie resztki Państ­wa Kościelnego i planował atak od strony morza na sprzymierzone z papiestwem Ge­nuę i Wenecję. Cesarz dokładał wszelkich starań, aby wybrano wyrozumiałego papieża, jednak nadaremnie. Nowy papież, Innocen­ty IV (zm. 1254), był przebiegły i w końcu przechytrzył cesarza. Fryderyk prosił go o zdjęcie ekskomuniki z 1239; negocjacje były w toku, gdy Innocenty w odpowiedzi na podporządkowanie Państwa Kościelnego zaczął w 1243 oblegać Viterbo, niezależne miasto włoskie. Innocenty wzniecił następ­nie w Lombardii powstanie skierowane przeciwko Fryderykowi. W 1244 wkroczyw­szy w pełnym majestacie do Rzymu, Inno­centy zmusił Fryderyka do zawarcia traktatu pokojowego. Gdyby postanowienia traktatu zostały zrealizowane, oznaczałoby to znisz­czenie dzieła całego życia cesarza. Fryderyk jednak zaczął stawiać wymagania sprzeczne z porozumieniem. Zaniepokojony tym pa­pież uciekł najpierw do Genui, a potem do Lyonu. W 1245 na soborze w Lyonie, który odbył się, mimo iż Fryderyk zablokował przejścia przez Alpy do Francji, ponownie rzucono ekskomunikę na cesarza i zde­tronizowano go pod trzema zarzutami: stałe naruszanie pokoju, świętokradztwo i pode­jrzenie o herezję. W 1246 wybrano nowego króla (antykróla) Niemiec - Henryka Raspe, doszło do walk, na Sycylii wybuchło in­spirowane przez papieża powstanie przeciw Fryderykowi. W tym czasie wojska Fryde­ryka zniszczyły Viterbo i w 1245 zaatako­wały Piacenzę. W 1247 obiegły Parmę, ale jej obrońcy w 1248 rozbili armię cesarza. Do niepowodzeń Fryderyka w Italii dołą­czyła utrata Toskanii (1249) i pojmanie syna, króla Sycylii. W 1249 Fryderyk zaczął ponownie odnosić zwycięstwa; stłumił ko­lejne powstanie na Sycylii i w 1250 jego wojska odniosły zwycięstwo nad Parmeń- czykami. Wojnę zakończyła jego śmierć w 1250. Fryderyk był człowiekiem wybit­nym; umierając, stwierdził, że starał się zreformować Kościół, ograniczając jego działanie do właściwej (duchowej) sfery. Można go uznać za prekursora walk, jakie reformacja będzie toczyła o zwiększenie praw władców świeckich. Patrz także kru­cjata siódma