TURECKO-PERSKA WOJNA

turecko-perska wojna 1578-1590. po

śmierci perskiego szacha Tahmaspa I (1514-1576) Persja stanęła na krawędzi wojny o następstwo tronu. Turcy osmańscy byli przekonani, że uda im się w końcu podbić ten kraj. W 1578 Turcy rozpoczęli działania zaczepne na wielką skalę. W krót­kim czasie zwyciężyli dwie armie perskie, podbili Gruzję, wkroczyli także do Dage­stanu w Persji. Pęd pierwszego uderzenia tureckiego nie przetrwał długo, Persja za­częła bowiem stawiać skuteczniejszy opór. Turcy stracili ponadto wiele energii i czasu na umocnienie panowania w Gruzji - zdo­byli wielką twierdzę Kars (1579), opanowali i ufortyfikowali Erewan w Armenii (1583) i zbudowali system obronny w pobliżu Tyflisu (Tbilisi) (1584). Przeważające siły tureckie dokończyły podboju Dagestanu i zdobyły w 1583 Szyrwan. W latach 1585-1588 Turcy zdobyli Azerbejdżan, ale kontrofensywa perska uwolniła Tebriz z rąk tureckich. Persowie na krótko zdobyli Tyflis i Erewan. Wewnętrzne problemy Persji i ataki Uzbeków na Persów na wschodzie doprowadziły do zmniejszenia liczebności wojsk perskich walczących z Turkami, co przyczyniło się do powodzenia Turków w Gannie i Karabachu (1588). Persowie musieli przystąpić do rozmów pokojowych. Odzyskanie przez Turków Tebrizu (1590) i Azerbejdżanu doprowadziło ostatecznie do porozumienia pokojowego, w którym Persja ustąpiła Gruzję, Azerbejdżan, Lure-stan, Szyrwan i inne prowincje.