PRACA DYPLOMOWA - MALOWANIE I TAPETOWANIE W BUDOWNICTWIE

_{PRACA   DYPLOMOWA}

MALOWANIE I TAPETOWANIE W BUDOWNICTWIE

SPIS TREŒCI

I. KOLORYSTYKA WNÊTRZ

1. Kolory dzia³aj¹na nastrój 6

2.      Sposoby zestawiania barw. 7

3.      Jak uzyskaæ kolor? 8

4.      Program bezp³atnych porad.. 9

5.      Dobieranie kolorów 10

6.      Jak kolory kszta³tuj¹ wnêtrze?.. 12

II. FARBY

1. Wiadomoœci ogólne 14

2.      Pigment 14

3.      Spoiwo 15

4.      Farby alkidowe. 16

5.      Farby chlorokauczukowe . 18

6.      Farby dyspersyjne 19

7.      Farby epoksydowe 20

8.      Farby klejowe .. 21

9.      Farby silikatowe . 21

10.      Farby silikonowe .. 22

11.      Farby wapienne . 23

III. POD£O¯E

1. Ocena stanu pod³osa . 25

2.      Oczyszczanie pod³osa .. 26

3.      Wzmacnianie pod³osa 26

4.      Wyrównanie i uzupe³nianie ubytków 27

5.      Redukcja ch³onnoœci . 29

IV.MALOWANIE

1. Malarski niezbêdnik .. 31

2.      Jak obliczyæ iloœæ farby?.. 32

3.      Kolorowanie farb 32

4.      Pow³oka gruntuj¹ca. 33

5.      Pow³oka dekoracyjna .. 35

6.      Miejsca narasone na wilgoæ 36

7.      Przenikaj¹ce plamy i zacieki 37

8.      Okres przydatnoœci farb .. 38

V. TECHNIKI MALARSKIE

1.  Malowanie emulsyjne .. 40

2.            Malowanie kazeinowe . 42

1

4.            Malowanie olejne.. 44

5.            Malowanie wapienne .. 46

6.            Laserunek .. 47

7.            Przecierki 48

8.            Glinki florenckie .. 49

9.            Malowanie klejowe   .. 50

VI.  KSZTA£TOWANIE POWIERZCHNI ŒCIAN

1.  Malowanie farbami strukturalnymi 54

2.            Malowanie za pomoc¹ szablonów 55

3.            Wzory przy pomocy g¹bki.. 56

4.            Malowanie dekoracyjne. 56

5.            Bordiury

VII. RODZAJE TAPET

1.  Wiadomoœci ogólne .. 59

2.            Tapety winylowe . 60

3.            Tapety papierowe .. 61

4.            Tapety typu „raufaza' .. 62

5.            Tapety na flizelinie . 62

6.            Tapety natryskowe 63

7.            Bordeny   . 64

8.            Wybór tapet 64

9.            Bezpieczna eurorolka   65

VIII.  TAPETOWANIE

1.  Klej do tapet. 68

2.           Przed tapetowaniem . 69

3.           Odklejanie starych tapet .. 69

4.           Kolejnoœæ tapetowania . 70

5.           Przygotowanie   71

6.           przyst¹pienie do klejenia 71

7.           Najczêstsze b³êdy . 7

IX. STYL TAPET

1.  Dyskretne, niewygodne 75

2.           Z faktur¹ 75

3.           Kolorowe .. 76

4.           Naturalne .. 76

5.           Wzorzyste .. 77

6.           Historyczne . 78

X. OK£ADZINY KORKOEW

1.  Wiadomoœci ogólne 80

2.           Przygotowanie pod³osa   . 80

3.           Mierzenie i przycinanie   81

4.           Przyklejenie na pod³ose nie ch³onne . 82

5.           Przyklejenie na pod³ose ch³onne 82

WSTÊP

Nasza praca dyplomowa sk³ada siê z dwóch czêœci: czêœci praktycznej, któr¹ by³ remont sali dydaktycznej do nauczania przedmiotu- fizyka, czêœci teoretycznej, któr¹ jest niniejsze opracowanie.

Na remont sali sk³ada³y siê nastêpuj¹ce prace:

przygotowanie pod³osa (usuniêcie wystaj¹cych stalowych elementów ze œcian i sufitu, usuniêcie wiêkszych uszkodzeñ œcian, usuniêcie poprzednich warstw farby ze œcian), na³osenie narosników siateczkowych, wykonanie g³adzi gipsowej, gruntowanie, malowanie œcian i sufitu, montas paneli œciennych.

_{I. KOLORYSTYKA WNÊTRZ}

l.KOLORY DZIA£AJ¥ NA NASTRÓJ

Dominuj¹c¹ tendencjê w dekoracji wnêtrz ostatnich lat jest coraz wiêksze bogactwo kolorów i coraz œmielsze nimi operowanie. W pamiêci mamy jeszcze niedawny czas, gdy na œcianach naszych mieszkañ królowa³ kolor bia³y, a producenci farb jako g³ówn¹ zaletê swych wyrobów przedstawiali w reklamach œniesn¹ biel.  Jednak kolor bia³y, kojarz¹cy siê ze steryln¹ czystoœci¹ kojarzy siê jednak takse z zimnem i przez to nie jest zbyt przytulny. Zapewne dlatego obecnie, nawet jeœli wnêtrza maluje siê na bia³o, nie jest to biel        „œniesna',    lecz   przygaszona   biel    ecru,    nadaj¹ca   malowanym powierzchniom bardziej „ciep³y' charakter.

Wiadomo, se kolory, wœród których przebywamy, oddzia³uj¹ na nasz nastrój i psychikê. Dlatego czêsto do malowania wnêtrz wybierane s¹ farby w rósnych odcieniach só³ci. Kolor só³ty kojarzy siê ze œwiat³em s³onecznym, ciep³em i radoœci¹. Przez to jest bardzo przyjazny dla naszej psychiki, zw³aszcza kiedy wpada w lekko pomarañczow¹ lub br¹zow¹ tonacjê. Z kolei w pomieszczeniach pomalowanych na intensywny czerwony kolor moglibyœmy odczuwaæ podenerwowanie, spiêcie itp. Czerwieñ to kolor agresji, energii, ciep³a. Dlatego nie powinno siê wybieraæ tego koloru do pomieszczeñ, w których mamy wypoczywaæ. We wnêtrzach o takim przeznaczeniu powinny dominowaæ uspokajaj¹ce ch³odne kolory, np. odcienie zieleni. Generalna zasada jest taka, se kolory ciep³e pobudzaj¹, zimne uspokajaj¹.

2.SPOSOBY ZESTAWIANIA BARW

Relacje zachodz¹ce miêdzy poszczególnymi barwami - kontrast i harmoniê najlepiej pokazuje ko³o barw. Mosemy na nim zobaczyæ barwy podstawowe (niebieski, czerwony, só³ty) i pochodne (fioletowy, pomarañczowy, zielony) oraz wiele ich odcieni. Ko³o barw nie ujmuje bieli, czerni, odcieni szaroœci, ani br¹zów. S¹ one jednak bardzo istotne i odgrywaj¹ wasn¹ rolê w zestawieniach kolorystycznych.

•        Zestawienie monochromatyczne - po³¹czenie ze sob¹ rósnych tonów
tego samego koloru. Jest to zestawienie najbezpieczniejsze, jednoczeœnie
niezwykle rósnorodne - rozmaitych odcieni tej samej barwy jest przecies
mnóstwo. Zestawienia takie, nawet w przypadku doœæ mocnej barwy,
wprowadzaj ¹ do wnêtrza spokój.

•        Zestawienie harmonijne - to kolory, które s¹siaduj¹ ze sob¹ w kole barw,
ale maj¹ te same tony, np. zielony i só³ty, niebieski i turkusowy.

•        Zestawienie   kontrastowe   -   to   najbardziej   szokuj¹ce   rozwi¹zanie.
Zestawienie ze sob¹ kolorów które w kole barw znajduj¹ siê naprzeciw
siebie. S¹ to kolory najmniej do siebie podobne, przez co daj¹ efekt
szalenie stymuluj¹cy. Stosuj¹c takie zestawienie w swoim domu, nalesy
naprawdê uwasaæ. Umiejêtnie dobrane kontrasty mog¹ wygl¹daæ bardzo
ciekawie, ale Ÿle dobrane - mog¹ denerwowaæ.

3. JAK UZYSKAÆ KOLOR?

Mosliwoœæ   otrzymywania   rósnokolorowych   farb   s¹   obecnie   prawie nieograniczone. Minê³y bezpowrotnie czasy, gdy kolorow¹ farbê wytwarza³ jej bezpoœredni usytkownik - malarz poprzez mieszanie farb bia³ych z   odpowiednimi  pigmentami   sypkimi   (np.   ugier,   ultramaryna  itp.).   Ten prymitywny sposób nie tylko nie zapewnia³ powtarzalnoœci uzyskiwanych odcieni, ale tes sprawia³ trudnoœci w dok³adnym rozmieszaniu pigmentu w   farbie.   Mog³y   pozostawaæ   grudki,   które   w   czasie   malowania   by³y rozmazywane na œcianie.

Lepsz¹ metod¹ uzyskiwania farb kolorowych s¹ oferowane przez niektórych producentów pasty pigmentowe przeznaczone do samodzielnego mieszania z farbami. Pasty pigmentowe, czyli gotowe zawiesiny pigmentów w   odpowiednim   rozcieñczalniku,    zapewniaj¹   ³atwoœæ    dok³adnego    ich wymieszania z farb¹, a dziêki stosunkowo precyzyjnemu dozowani (np. za pomoc¹ strzykawek) umosliwiaj¹ otrzymanie farby doœæ zblisonym do s¹danego. W tej metodzie jednak równies nie mosna uzyskaæ dok³adnej powtarzalnoœci kolorów, gdys jako bazy wykorzystuje siê gotowe farby bia³e. Gotowe    farby   bia³e   rozlewane    s¹   do    opakowañ   z   pewn¹,   zwykle kilkuprocentow¹ dok³adnoœci¹. Z tego powodu w kasdym opakowaniu znajdujê siê nieco inna iloœæ farby, wiêc przy kolorowaniu powoduje to, se z kasdego opakowania wychodzi inny odcieñ. S³aboœci¹ metody kolorowania farb bia³ych gotowymi pastami pigmentowymi jest tes to, se nie mosna z nich uzyskaæ intensywnych, czystych kolorów.

Jak   dot¹d,    najlepsz¹   metod¹   otrzymywania    farb    kolorowych   jest komputerowy dobór kolorów, wykorzystuj¹cy koloranty. Koloranty to fabrycznie przygotowane mieszaniny past pigmentowych, standaryzowane pod   wzglêdem   istotnych   parametrów,   takich   jak   np.    si³a   barwienia. Zastosowanie kolorantów w po³¹czeniu z odpowiednimi farbami bazowymi

gwarantuje nie tylko dok³adn¹ powtarzalnoœæ uzyskiwanych odcieni, ale tes pozwala na otrzymanie wyj¹tkowo szerokiej gamy kolorystycznej. Mieszalniki komputerowe pozwalaj¹ na uzyskanie as 5000 rósnych kolorów. Mosna je spotkaæ w coraz wiêkszej liczbie punktów sprzedasy. Na przyk³ad, mieszalniki farb Dekoral funkcjonuj¹ jus w 500 sklepach, hurtowniach i marketach budowlanych w Polsce. Mieszalniki farb Sigma s¹ w 80 sklepach i hurtowniach bransy farbiarskiej.

Oczywiœcie sklepów i hurtowni tej bransy jest w naszym kraju o wiele wiêcej. Aby klienci wszêdzie mieli dostêp do wyrobów kolorowych, w marce Dekoral wystêpuje szeroka gama farb w kolorach gotowych, przygotowanych fabrycznie. Dotyczy to m.in. popularnych farb emulsyjnych, takich jak Akrylit W czy Polinit, ale takse emalii ogólnego stosowania Akrylux i Emakol oraz Emalii Luksusowej do okien i drzwi. Nowoœciami w marce Dekoral, s¹ farby jednowarstwowe - tiksotropowa farba emulsyjna i emalia akrylowa. Wystêpuj¹ one w kolekcji kolorystycznej o nazwie Sekrety Natury, gdzie kolory gotowe s¹ tak dobrane, aby harmonijnie komponowa³y siê wzajemnie ze sob¹.

4.PROGRAM BEZP£ATNYCH PORAD

Bogactwo oferty kolorystycznej — zarówno farb gotowych, jak tes receptur w mieszalnikach Dekoral i Sigma - powoduje, se klienci czêsto d³ugo zastanawiaj¹ siê nad wyborem w³aœciwych odcieni. Aby u³atwiæ im ten wybór, POLIFARB CIESZYN-WROC£AW rozpocz¹³ program udzielania bezp³atnych porad w zakresie doboru kolorów w Studiach Aransacji Koloru. W tych studiach profesjonalne dekoratorki wnêtrz przy pomocy specjalnego programu komputerowego Fotodekorator przygotowuj¹ gotowe propozycje kolorystyczne dla konkretnych wnêtrz. Propozycje te opracowywane s¹ na podstawie rozmowy z klientem oraz na podstawie planu mieszkanie i zdjêæ pomieszczeñ.

Przewasnie s¹ to rósne wersje do wyboru. Obecnie w kraju dzia³aj¹ dwa takie Studia, rozlokowane przy Centrach Dekoracyjnych Dekoral:

•        we Wroc³awiu, ul. Braniborska 58/68,

•        w Sopocie, ul. Niepodleg³oœci 938/946.

Przy tak szerokiej dostêpnoœci farb kolorowych, kasdy z nas ma mosliwoœæ dekorowania swojego domu czy miejsca pracy tak, aby czuæ siê w tych wnêtrzach jak najlepiej.

5.DOBIERANIE KOLORÓW

Kolorystyka kszta³tuje nastrój wnêtrza i tworzy atmosferê mieszkaln¹. Aby móc czuæ siê dobrze w swym domu nalesy znaæ rolê koloru we wnêtrzu.

•        Kolor br¹zowy odczuwa siê jako ciep³y, przytulny. Odcienie br¹zu,
kolory drewna  i  syznej   gleby,  dzia³aj¹ uspokajaj¹co.  Zbyt ciemne
odcienie br¹zu wywo³uj¹ wrasenie ciasnoty, szczególnie w niewielkich
pomieszczeniach. Kolory wystêpuj¹ce w przyrodzie pozwalaj¹ siê ³atwo
zestawiaæ z prawe wszystkimi innymi kolorami.

•        Odcienie czerwieni rozci¹gaj¹ siê od koloru pomarañczowego przez
cynober   i   karmin   do   purpury.   Te   kolory  kontrastuj¹ z  kolorami
wystêpuj¹cymi w przyrodzie. Symbolizuj¹ dynamikê, si³ê i energiê. Aby
mog³y one wywo³aæ zamierzone dzia³anie, wymagaj¹  jasnego oœwietlenia
wnêtrza. Odcienie czerwieni nie nadaj¹ siê do kasdego pomieszczenia,
powinny     byæ     stosowane     oszczêdnie,     na     zasadzie     akcentu
kolorystycznego. Nadaj¹ siê do pomieszczeñ o charakterze usytkowym,
takich jak domowy warsztat lub si³ownia.                                          

10

W pokoju sypialnym powinny dominowaæ kolory spokojne, jak bes

i zgaszone lub rozbielone odcienie b³êkitu. Kolor besowy pasuje

do palety kolorów przyrody i stwarza przyjemny nastrój, pozwalaj¹cy

na odprêsaj¹cy relaks. Istnieje tyle odcieni szaroœci, se nadaj¹ siê

do kasdego wnêtrza. Szaroœæ uwasana jest za kolor statyczny, który

nie dominuje i doskonale harmonizuje z prawie wszystkimi kolorami.

Wielkie   powierzchnie   koloru   szarego   wymagaj¹ jednak  osywienia

kilkoma wywasonymi akcentami kolorystycznymi.

¯ó³ty kolor sufitów w porównaniu do konwencjonalnych bia³ych stwarza

efekt blasku, kojarz¹cego siê z promieniami s³oñca. Ostre kolory takie jak

só³ty  lub  pomarañczowy nalesy  stosowaæ  oszczêdnie,  aby unikn¹æ

znusenia zbyt mocnym efektem.

Zielenie pochodz¹ z po³¹czenia kolorów só³tego i niebieskiego.

W zalesnoœci od tego który kolor w nich przewasa, dzia³aj¹ uspokajaj¹co

lub osywiaj¹co. Zieleñ, kolor wiosny, daje odpoczynek naszym oczom,

zw³aszcza jeœli wystêpuj e w jasnych, pogodnych odcieniach.

Rós silnie ³agodzi i uspokaja emocje, daje poczucie delikatnego ciep³a i

wsparcia. Zmniejsza irytacjê i agresjê, sprawia, se czujemy siê otoczeni

sympati¹    i    opiek¹.    £agodzi    równies    poczucie    osamotnienia,

przygnêbienia. Zachêca do wiêkszej troski o potrzeby w³asne i bliskich.

jest kolorem zalecanym do gabinetów terapeutycznych.

Pastelowy rós i pastelowy fiolet wprowadzaj¹ do mieszkania nastrój

delikatnego   ch³odu,   oziêbiaj¹c   jego   atmosferê.    Surowoœæ   takich

kompozycji prze³amuje biel, dodaje œwietlistoœci i blasku wnêtrzom.

11

6.JAK KOLORY KSZTA£TU J¥ WNÊTRZE?

Odpowiednio dobieraj¹c kolor farby, mosna sprawiæ, se pomalowane
pomieszczenie stanie siê przytulne lub ch³odne, pozornie wiêksze lub mniejsze.
Warto wiêc pamiêtaæ, se:                      

•        sufit w jasnym kolorze i jedna jasna œciana powiêkszaj¹ optycznie
pomieszczenie oraz stwarzaj¹ poczucie lekkoœci i bezpieczeñstwa;

•        ciemny sufit i ciemna pod³oga powoduj¹, se pokój wydaje siê nisszy;

•        jedna œciana pomalowana ciemniejszym kolorem nis pozosta³e bêdzie
sprawia³a wrasenie, se jest bardziej oddalona;

•        ciemne œciany i jasny sufit powoduj¹, se pokój wydaje siê wysszy;

•        intensywne,   ciemne   kolory   sprawiaj¹,   se   pomieszczenie   wydaje
siê mniejsze;

•        w ma³ych wnêtrzach stosuje siê kolory jasne;

•        ciemny sufit przy zachowaniu jasnych œcian poszerza pomieszczenie;

•        korytarz mosna skróciæ maluj¹c jego krótsze œciany na ciemniejszy
odcieñ;                

•        pionowe pasy na œcianach podwysszaj¹ pomieszczenie.

12

_II.FARBY

1. WIADOMOŒCI OGÓLNE

Materia³y pow³okowe nazywane s¹ farbami. Nanoszone s¹ na pod³osa, na  których  tworz¹ pow³oki.  Maj¹ za  zadanie  chroniæ  przed  czynnikami atmosferycznymi,      chemicznymi,      biologicznymi      lub     mechanicznymi. Konserwuj¹ pod³ose i utrzymuj¹ je w stanie najbardziej zblisonym do orygina³u pod wzglêdem po³ysku, barwy i tekstury. Maj¹ takse charakter dekoracyjny.

Najistotniejszym sk³adnikiem farby jest substancja b³onotwórcza. Obecnie najczêœciej stosowane s¹ farby na bazie sywic syntetycznych. ¯ywice decyduj¹ o jakoœci materia³ów pow³okowych i od nich zalesy obszar zastosowania danego materia³u. O w³aœciwoœciach farb decyduje nie tylko spoiwo, ale równies barwniki, rozpuszczalniki, stabilizatory oraz dodatki. Dusa rolê odgrywa takse w³aœciwe przygotowanie pod³osa i metoda nak³adania.

2.PIGMENT

O w³aœciwoœciach i zastosowaniach farby decyduje spoiwo oraz zastosowany
w niej pigment i wype³niacz. Pigmenty s¹ to substancje barwne w stanie
rozdrobnienia stosowane do wyrobu farb oraz barwienia tworzyw sztucznych,
w³ókien syntetycznych, wyrobów ceramicznych, gumy, papieru. Pigmenty
nieorganiczne, zwane mineralnymi, dzieli siê na naturalne (farby ziemne)
i sztuczne (sole i tlenki metali otrzymywane sztucznie). Do pigmentów
nieorganicznych zalicza siê takse pigmenty otrzymywane z metali niezalesnych
np. glinu, miedzi i ich stopów. Pigmenty organiczne równies dzieli siê              ⁵

na naturalne i syntetyczne. Naturalne wystêpuj¹ w organizmach sywych, np.  chlorofil, hemina,  sepia, indygo. Natomiast syntetyczne s¹ najczêœciej nierozpuszczalnymi barwnikami: azowymi, antrachinowymi, lakami barwnymi.

14

Do najwasniejszych pigmentów nieorganicznych bia³ych nales¹: biel cynkowa, biel o³owiana, biel tytanowa. Do pigmentów czarnych: sadze. Pigmentów só³tych: só³cieñ kadmowa, só³cieñ chromowa, só³cieñ cynkowa. Pigmentów czerwonych: czerwieñ kadmowa, cynober, glejta o³owiana, minia o³owiana, czerwieñ selazowa. Pigmentów zielonych: zieleñ chromowa, zieleñ szfajnfurcka. Pigmentów brunatnych: ochra, umbra. Pigmentów niebieskich: ultramaryna, lazur miedziowy. Niektóre pigmenty oprócz w³aœciwoœci barwienia substancji wykazuj¹ takse inne cechy: œwiecenie. S¹ to pigmenty œwiec¹ce -luminofory. S³us¹ do wyrobu farb do malowania znaków drogowych, ostrzegawczych lub znakowania jezdni. Pigmenty termoczu³e wykazuj¹ zmianê barwy wraz ze zmian¹ temperatury. Maj¹ zastosowanie do produkcji farb œwiec¹cych i termometrycznych.

3.SPOIWO

Nieodzownym   sk³adnikiem   farb   jest   spoiwo.   Wi¹se   ono   cz¹steczki pigmentów i wype³niaczy w postaci p³ynnego roztworu. Zapewnia po wyschniêciu pow³okom przyczepnoœæ i odpornoœæ na œcieranie. Spoiwa dzieli siê na rozpuszczalne w wodzie, bezwodne i emulsyjne. Do spoiw wodnych zalicza siê mleko wapienne, klej  malarski (krochmalowy), klej  zwierzêcy (kostny), klej kazeinowy, emulsje wodne, szk³o wodne. Pierwsze spoiwo s³usy do wyrobu farb wapiennych - stosowanych od najdawniejszych czasów do   bielenia   otynkowanych   powierzchni   we   wszystkich  pomieszczeniach. Utrwalenie    pow³oki    wapiennej    nastêpuje    stopniowo,    wskutek    zmian chemicznych, zachodz¹cych pod wp³ywem dwutlenku wêgla z powietrza i parowania wody. Klej malarski i zwierzêcy s³us¹ jako spoiwo w farbach klejowych. Jest to mieszanina ultramaryny kleju malarskiego i kredy. Pow³oki klejowe   maj¹   wygl¹d   matowy.   Klej   kazeinowy   jest   sk³adnikiem   farb

15

kazeinowych, nadaj¹cych siê przede wszystkim na nowe tynki wapienne, cementowe, lub gipsowe. Kleje kazeinowe s¹ bardziej wodoodporne od kostnych, wywo³uj¹ w pow³okach znaczne napiêcia wymagaj¹ wiêc mocnych i twardych pod³osy.

4.FARBY ALKIDOWE

Farby alkidowe inaczej zwane s¹ ftalowymi, poniewas wiêkszoœæ sywic alkidowych zawiera w swoim sk³adzie bezwodnik ftalowy. Farby ftalowe nales¹ do wyrobów lakierowych schn¹cych oksydacyjnie (pod wp³ywem oddzia³ywania z tlenem). Olej zawarty w farbie reaguje z tlenem i twardnieje tworz¹c pow³okê. Na w³aœciwoœci farby wp³ywa rodzaj i iloœæ kwasów t³uszczowych obecnych w cz¹steczce sywicy alkidowej.

Farby ftalowe s¹ ³atwe do stosowania i maj¹ dobr¹ rozlewnoœæ. Pow³oki uzyskane z nich wykazuj¹ dobr¹ odpornoœæ na czynniki atmosferyczne, po pewnym czasie jednak trac¹ po³ysk i wykazuj¹ pewien stopieñ skredowania. Ulegaj¹ równies zmydleniu, miêkn¹ w wodzie i nie mog¹ byæ stosowane do malowania powierzchni narasonych na ci¹g³y kontakt z wod¹. Nie s¹ takse odporne na dzia³anie chemikaliów i rozpuszczalników. Farb ftalowych nie zaleca siê stosowaæ do nanoszenia na powierzchnie alkaiczne (np. œwiese tynki, powierzchnie  ocynkowane,  farby krzemianowe).  Do produkcji  farb alkidowych stosuje siê sywice alkidowe t³uste, œrednie oraz chude. Podzia³ ten jest uzalesniony od iloœci usytego oleju. ¯ywice ftalowe t³uste zawieraj¹ 58-89% oleju, œrednio t³uste zawieraj¹ 46-58% oleju, a chude ponisej 46%. Farby ftalowe oparte na t³ustych sywicach alkidowych dobrze zwilsaj¹ pod³ose, lepiej nis inne spoiwa. Uzyskane pow³oki wykazuj¹ dobr¹ przyczepnoœæ do pod³osa, elastycznoœæ, wysoki po³ysk oraz odpornoœæ na dzia³anie czynników klimatycznych.   Najkrótszym   czasem   schniêcia,   przy  równoczeœnie   dobrej

16

odpornoœci   na   dzia³anie   œwiat³a   s³onecznego,   charakteryzuj¹  siê   sywice

zawieraj¹ce olej salforowy oraz kwasy t³uszczowe oleju lnianego

o zwiêkszonym udziale kwasu linolowego. ¯ywice alkidowe t³uste na bazie

oleju   lnianego   charakteryzuj¹  siê   pewn¹ tendencj¹  do   só³kniêcia,   przy

stosunkowo dobrym schniêciu pow³oki. ¯ywice alkidowe œrednio t³uste

s¹ to   g³ównie   gatunki   wytwarzane   z   zastosowaniem   olejów   schn¹cych,

przewasnie  oleju  lnianego  lub jego  mieszaniny z  olejem tungowym  lub

sojowym.

W porównaniu z sywicami alkidowymi t³ustymi charakteryzuj¹ siê one szybszym wysychaniem i wyssz¹ twardoœci¹ pow³ok, natomiast ustêpuj¹ im pod wzglêdem po³ysku, elastycznoœci i trwa³oœci wymalowañ. ¯ywice alkidowe chude zawieraj¹ ma³e iloœci kwasów t³uszczowych. S¹ one wykorzystywane przede wszystkim w kompozycji z sywicami aminowymi do wytworzenia wyrobów lakierowych utwardzanych w temperaturze 80-150°C.

Farby ftalowe stosowane s¹ chêtnie do wymalowañ renowacyjnych. Nie mosna ich jednak stosowaæ w grubych warstwach. Schn¹ one przez przy³¹czenie tlenu z powietrza, a gruba pow³oka z farby utrudnia dostêp tlenu do dolnych warstw pow³oki.

Aby poprawiæ w³aœciwoœci farb ftalowych, sywice alkidowe usywane do ich produkcji poddaje siê rozmaitym modyfikacjom. Modyfikacja sywicami fenolowymi nadaje po³ysk oraz uodparnia pow³oki na wodê i alkalia. ¯ywice alkidowe modyfikowane sywicami poliwinylowymi stanowi¹ zwykle spoiwo farb do gruntowania, na które mosna nak³adaæ wiêkszoœæ wyrobów miêdzywarstwowych i nawierzchniowych. Sk³adnik alkidowy jest odpowiedzialny za przyczepnoœæ i odpornoœæ termiczn¹, natomiast poliwinylowy za odpornoœæ na wodê i chemikalia. Modyfikacja sywicami silikonowymi zapewnia pow³oce wiêksz¹ trwa³oœæ, odpornoœæ na podwysszon¹ temperaturê i na œrodowisko wilgotne, oraz lepsze zachowanie po³ysku. ¯ywice

17

alkidowe   mog¹   byæ   równies   modyfikowane   poliizocyjaninami   w   celu zwiêkszenia szybkoœci wysychania oraz poprawy odpornoœci na œcieranie i chemikalia.

5.FARBY CHLOROKAUCZUKOWE

W farbach chlorokauczukowych jako spoiwo stosuje siê chlorowany kauczuk i plastyfikatory nie ulegaj¹ce zmydlaniu. Chlorokauczuk jest stosowany jako lakier ochronny dla rósnych tworzyw. Farby chlorokauczukowe wysychaj¹ w wyniku odparowania rozpuszczalnika. Wykazuj¹ dus¹ odpornoœæ na chemikalia i dlatego nadaj¹ siê na pow³oki silnie obci¹sone oraz na pod³osa mineralne. Polecane s¹ do stosowania w szczególnie zanieczyszczonym œrodowisku. Tworz¹ pow³oki charakteryzuj¹ce siê nisk¹ przepuszczalnoœci¹ pary wodnej, dobr¹ odpornoœci¹ na wodê, kwasy i alkalia. Ulegaj¹ czêœciowemu rozpuszczeniu przez t³uszcze zwierzêce i oleje. Pod wp³ywem wietrzenia wykazuj¹ zdolnoœæ do kredowania. Poniewas pow³oki wykonane z farb chlorokauczukowych s¹ bardzo porowate, do uzyskania pozbawionej porów b³ony jest konieczne co najmniej 4-krotne malowanie. Pow³oki wykonywane tymi farbami nie s¹ odporne na wysok¹ temperaturê. Emalie chlorokauczukowe ogólnego stosowania nadaj¹ siê do malowania konstrukcji metalowych lub seliwnych, betonu, tynków wapiennych i cementowych. Pod³ose pod farby ch³orokauczukowe wymaga odpowiedniego przygotowania powierzchni, zwykle obróbki strumieniowo-œciernej. Nak³adanie prowadzi siê poprzez natrysk bezpowietrzny albo za pomoc¹ wa³ka.

18

6.FARBY DYSPERSYJNE

S¹ to farby, których spoiwem jest dyspersja wodna cz¹steczek rósnego typu
polimerów. Gwa³towny rozwój farb dyspersyjnych wi¹se siê z wprowadzeniem
nowoczesnych surowców: nietoksycznych wype³niaczy i pigmentów, spoiw
syntetycznych i wydajnych œrodków pomocniczych. Spoiwa s¹ trwa³ymi
zawiesinami cz¹steczek polimeru w wodzie. Reakcja tworzenia polimerów
polega na ³¹czeniu siê wielu pojedynczych elementów zwanych monomerami.
Obecnie produkowane spoiwa wodorozcieñczalne, to g³ównie dyspersje
kopolimerów:           akrylowych,          styrenowoakrylowych,          akrylowych

(modyfikowanych    poliestrami,    polieterami,    poliuretanami,    pochodnymi krzemoorganicznymi),       etylenu       z       octanem       winylu.       Najbardziej rozpowszechnione s¹ polimery i kopolimery kwasów: akrylowego, i metakrylowego oraz ich pochodnych (estrów, nitryli, amidów). Otrzymywane s¹ one w procesie polimeryzacji rodnikowej.

Farby dyspersyjne  s¹ ³atwe  i wygodne w stosowaniu. Nie wymagaj¹ specjalnego przygotowania, s¹ jednosk³adnikowe. Doskonale sprawdzaj¹ siê w  rêkach  zawodowych  malarzy, jak  i  malarzy  amatorów.  Dobrze  kryj¹ zabrudzenia i daj¹ ³adny efekt dekoracyjny. £atwo siê rozprowadzaj¹ po malowanych powierzchniach. Farby akrylowe charakteryzuj¹ siê wiêksz¹ trwa³oœci¹ nis winylowe, lecz s¹ nieco drossze. Farby emulsyjne s¹ odporne na zmywanie, przepuszczaj¹ parê wodn¹ i gazy w 40-50% oraz charakteryzuj¹ siê   trwa³oœci¹   koloru.    S¹   szybko   schn¹ce.   Pow³oki   pokryte   farbami dyspersyjnymi s¹ odporne na dzia³anie czynników atmosferycznych.

Atlas Arkol, to bia³a, silnie kryj¹ca, wodorozcieñczalna farba emulsyjna do wewn¹trz pomieszczeñ, przeznaczona do wymalowañ powierzchni i pod³osy z   betonu,   ceg³y,   tynku,   kamienia,   tynków   i   p³yt   gipsowo-kartonowych oraz tapet.

19

7.FARBY EPOKSYDOWE

S³us¹ do malowania nowych i usywanych powierzchni pod³óg i œcian. Daj¹ pow³okê trwa³¹, o dusej odpornoœci mechanicznej i chemicznej. Mosna je stosowaæ na such¹ przeszlifowan¹ i odpylon¹ powierzchniê. Stare pow³oki alkidowe, akrylowe i epoksydowe musz¹ zostaæ usuniête. Pod³ose musi byæ zabezpieczone   przed  przenikaniem  wilgoci,   gdys  mose   ona  powodowaæ powstanie wielu niekorzystnych reakcji chemicznych, prowadz¹cych do  zniszczenia betonu.   Spoiwem  s¹ sywice  epoksydowe  - to  tworzywa chemoutwardzalne, zawieraj¹ce co najmniej dwie grupy epoksydowe w cz¹steczce. Maj¹ postaæ gêstych cieczy lub ³atwo topliwych cia³ sta³ych.

Farba epoksydowa jest dwukomponentowa. Sk³ada siê z bazy i utwardzacza. Bardzo wasnym czynnikiem jest w³aœciwe wymieszanie obu sk³adników. Nalesy przestrzegaæ proporcji podanych przez producenta i temperatury prowadzenia mieszania. Po wymieszaniu farba powinna byæ usyta w ci¹gu 30 minut. Temperatura w pomieszczeniu nie mose spaœæ ponisej 15°C.

Do   powierzchni   œciennych   przeznaczona  jest   wodno-emulsyjna   farba epoksydowa. Nie zawiera rozpuszczalników organicznych. Daje powierzchnie trwa³¹ z po³yskiem. Idealna jest do pomieszczeñ w których musz¹ zostaæ spe³nione specjalne wymagania co do czyszczenia i dezynfekcji. Nadaje siê na wiêkszoœæ powierzchni budowlanych. Po dok³adnym wymieszaniu obu komponentów, nanosi siê farbê wa³kiem lub pêdzlem. Zwykle stosuje siê dwie warstwy farby, drug¹ pow³okê nalesy nak³adaæ nie wczeœniej nis 24 godziny po na³oseniu pierwszej.

20

8.FARBY KLEJOWE

Farby klejowe, to kompozycje zawieraj¹ce jako spoiwo wodny roztwór kleju roœlinnego, zwierzêcego lub glikoceli. Wype³niaczami s¹ kreda p³awiona oraz pigmenty organiczne i nieorganiczne. Stosowane s¹ g³ównie do malowania tynków wewn¹trz budynków w celach dekoracyjnych, artystycznych lub ochronnych. Farby klejowe proszkowe s¹ mieszanin¹ pigmentów, wype³niaczy i klejów. Przed malowaniem miesza siê je dok³adnie z wod¹ w proporcji odpowiedniej dla danej farby.

9.FARBY SILIKATOWE

Spoiwem w farbach krzemianowych jest potasowe szk³o wodne. Dziêki niemu pow³oka wykonana z farby silikatowej jest przepuszczalna dla pary wodnej, doskonale oddaje fakturê malowanych powierzchni, nie zamyka porów, przez co umosliwia oddychanie muru. Dus¹ zalet¹ jest mosliwoœæ malowania tynków cementowo-wapiennych przed zakoñczeniem procesu karbonizacji. Skraca to w znacznym stopniu przerwy technologiczne.

Farby silikatowe s¹ odporne na agresywne sk³adniki tynków mineralnych. Stosuj¹c je uniknie siê przebarwieñ przy nanoszeniu jaœniejszej farby na ciemniejszy tynk. Otwarte pory s¹ dostêpne dla wody, która mose uszkodziæ pow³okê. Poprawê odpornoœci na wodê mosna uzyskaæ poprzez zastosowanie œrodków hydrofobowych. S¹ to zwi¹zki, które powoduj¹, se pow³oka staje siê niezwilsalna. Dostêpne na rynku farby silikatowe czêsto s¹ modyfikowane przez dodatek dyspersji. Zmniejsza to wrasliwoœæ pow³oki na wilgotnoœæ powietrza, temperaturê i w³aœciwoœci pod³osa. Dodatek dyspersji pozwala obnisyæ

21

o po³owê wspó³czynnik nasi¹kliwoœci powierzchniowej pow³oki. Czêsto przed aplikacj¹ farb silikatowych na pod³ose nanosi siê roztwór szk³a wodnego. Ma to na celu wzmocnienie pod³osa i wyrównanie jego ch³onnoœci.

Grupa ATLAS posiada w swojej ofercie farby krzemianowe: farbê silikatow¹ Atlas Arkol S i preparat gruntuj¹cy Atlas Arkol SX. Arkol S nie wymaga rozcieñczania ani stosowania innych dodatków. Doskonale nadaje siê na  zewn¹trz  i   do  renowacji  wnêtrz  oraz  malowania pierwotnego.  Pasty pigmentowe usywane w systemach barwienia zapewniaj¹ kolorom trwa³oœæ. Pozwalaj¹ uzyskaæ duso wiêcej odcieni i utrzymuj¹ paletê kolorów w spokojnej tonacji pastelowej. Wiêkszoœæ elewacji pokrywanych farbami silikatowymi ma charakter zabytkowy i usywanie do ich renowacji farb dyspersyjnych, o   jaskrawych,    sywych   kolorach,    zniszczy³oby    ich   wizerunek.    Przed malowaniem stare fasady zaleca siê zmyæ wod¹ pod ciœnieniem, a pod³osa bezwzglêdnie zagruntowaæ preparatem silikatowym Arkol SX. Wzmocni on pod³ose przeznaczone do pokrycia farb¹ slikatow¹ i obnisy poch³anianie wody. Zapewni to farbie prawid³owe wysychanie i zapobieganie odci¹ganiu z niej wody. Dus¹ zalet¹ farb silikatowych jest odpornoœæ na zabrudzenia z uwagi na brak ³adunku elektrostatycznego.

10.FARBY SILIKONOWE

Rolê spoiwa pe³ni¹ w nich polimery krzemoorganiczne. Farby te ³¹cz¹ w sobie zalety farb silikatowych i dyspersyjnych. Charakteryzuj¹ siê dusa odpornoœci¹ na wiele czynników chemicznych (spaliny, s³oñce, ozon, kwaœne deszcze, pary amoniaku, tlenki siarki i fosforu). Mosna je nanosiæ w niskich temperaturach, a jedynym warunkiem jest s³oneczna pogoda umosliwiaj¹ca wysychanie pow³oki. Uk³ad „szczotki molekularnej' powoduje, se woda nie ma dostêpu do wnêtrza materia³u. Nie hamuje jednak dyfuzji pary wodnej

22

i dwutlenku wêgla. Ma³e naprêsenia wewnêtrzne w cz¹steczkach emulsji silikonowych eliminuj¹ zjawisko wystêpowania pêcherzy na pow³oce farby. S¹ wodorozcieñczalne i doskonale wzmacniaj¹ pod³ose mineralne. Pow³oka wytworzona przez farbê nie jest penetrowana przez wodê, a wiêc stwarza œrodowisko mniej podatne na skasenie mikrobiologiczne. Porosty i grzyby duso chêtniej atakuj¹ pow³oki przenikalne dla wody, z wytworzonymi kraterami i   porami.   Zredukowana   jest   takse   sk³onnoœæ   do   zabrudzeñ.   Pow³oka wytworzona    na    bazie    polimerów    silikonowych    posiada    w³aœciwoœci antyadhezyjne. Farba posiada doskona³¹ przyczepnoœæ do pod³osy mineralnych. Pow³oka uzyskana przez aplikacjê farby silikonowej jest g³adka i matowa.

Grupa ATLAS oferuje farbê silikonow¹ Atlas Arkol N. Specjalnie wyselekcjonowana dyspersja krzemoorganiczna zapewnia niewielk¹ sk³onnoœæ do zabrudzeñ. Struktura pow³oki jest mikroporowata. Pory materia³u budowlanego s¹ otwarte, co umosliwia swobodny transport pary wodnej.

ll.FARBY WAPIENNE

Farby wapienne s¹ roztworami mleka wapiennego. Mleko wapienne jest zawiesin¹ wapna gaszonego w wodzie. Stosowane jest jako sk³adnik zapraw murarskich, farb do wymalowañ zewnêtrznych, do odkasania i do neutralizacji. Farba wapienna charakteryzuje siê bardzo dobr¹ przepuszczalnoœci¹ pary wodnej, wysok¹ wodoch³onnoœci¹ i brakiem po³ysku. Reakcj¹ zachodz¹c¹ podczas procesu wi¹zania farb wapiennych jest karbonizacja.

23

_{III. POD£O¯E}

1.OCENA STANU POD£O¯A

Ocenê stanu kasdego pod³osa zaczynamy od sprawdzenia, czy jest ono czyste, noœne, stabilne, równe i niech³onne. Nalesy równies wzi¹æ pod uwagê „wiek' i rodzaj pod³osa. Od tej oceny zaleseæ bêdzie dalszy tok wykonywanych przez nas prac.

•        Pod³ose czyste powinno byæ wolne od kurzu, brudu, olejów, resztek farb,
zapraw, klejów itp.

•        Pod³ose noœne nie powinno pyliæ, kruszyæ siê i odspajaæ. Sprawdzamy
to zarysowuj¹c œcianê ostrym narzêdziem lub opukujemy m³otkiem.

•        Stabilnoœæ   pod³osa   dotyczy   p³yt   drewnopochodnych   i   gipsowo-
kartonowych. Pod³ose takie nie powinno siê uginaæ wiêcej nis lmm pod
wp³ywem   nacisku   rêki.   Zbyt   ma³a   sztywnoœæ   powierzchni   mose
powodowaæ pêkanie i odpadanie kolejnych na³osonych warstw na skutek
pracy pod³osa.

•        Równoœæ  -  odchylenia  œcian  z  na³oson¹ warstw¹ tynku  okreœlone
s¹ norm¹ i zalesne od kategorii wykonanego tynku. Nalesy okreœliæ
maksymalnie wystêpuj¹ce odchylenia i w zalesnoœci od ich wielkoœci
ustaliæ sposób ich likwidacji.

•        Ch³onnoœæ pod³osa to jego zdolnoœæ do absorpcji wody.  Okreœlenie
ch³onnoœci mosemy sprawdziæ poprzez wylanie wody i sprawdzenie jak
szybko ona wsi¹ka.

•        Wiek pod³osa to nasza wiedza o obiekcie. Wasne jest, czy pod³ose jest
stare  czy nowe.  Przy nowych budynkach o pod³osach mineralnych
zalecane    jest    odczekaæ    3-6    miesiêcy    przed    podjêciem    prac
wykoñczeniowych z uwagi na skurcz betonu i zapraw oraz osiadanie
konstrukcji budynku.

25

Rodzaj pod³osa warunkuje nam dalsze postêpowanie. Inaczej bêdziemy przygotowywaæ pod³osa mineralne, a inaczej p³yty gipsowo-kartonowe.

2. OCZYSZCZANIE POD£O¯A

Z pod³osa usuwamy zanieczyszczenia, warstwy starych farb, tapet, odspojonych tynków, pozosta³oœci zapraw, klejów oraz s³abo przylegaj¹ce warstwy farb. Skuwamy warstwy pod³osa, które nie zapewni¹ nam w³aœciwej noœnoœci i stabilnoœci pod³osa. Tynki pyl¹ce i osypuj¹ce siê, ³uszcz¹ce siê stare farby itp. nalesy zedrzeæ a nastêpnie odkurzyæ. Szczególnie wasne jest oczyszczenie z resztek olejów, wosku, smarów lub sywic. Nawet bardzo stare plamy tych substancji na powierzchni pod³osa os³abiaj¹ znacznie przyczepnoœæ warstw wyrównuj¹cych i mog¹ powodowaæ przebarwienia. Nalesy je dok³adnie odt³uœciæ, a miejsca zaplamione zmatowiæ papierem œciernym.

3.WZMACNIANIE POD£O¯A

Nak³adanie nowych warstw zapraw wyrównuj¹cych oraz uzupe³nianie ubytków nalesy poprzedziæ gruntowaniem pod³osa emulsj¹ gruntuj¹c¹ Atlas UniGrunt lub Uni-Grunt Plus. Gruntowanie wzmacnia s³abe pod³osa oraz pozwala uzyskaæ lepsz¹ przyczepnoœæ oraz redukcjê ch³onnoœci wody.

26

4. WYRÓWNANIE I UZUPE£NIANIE UBYTKÓW

W przypadku œcian betonowych do szybkiego wyrównania i uzupe³niania miejscowych ubytków na powierzchni œcian zastosowaæ mosna zaprawê szybko twardniej¹c¹. Atlas Ten-10. Gdy istnieje potrzeba wyrównania lub uzupe³nienia ubytków tynku na dusych powierzchniach najproœciej jest otynkowaæ je tynkiem tradycyjnym przy pomocy Zaprawy Tynkarskiej Atlas. Przy jej usyciu mosna likwidowaæ nierównoœci o gruboœci 6-30 mm.

Do wyrównania, szpachlowania i wype³niania ubytków na pod³osach mineralnych s³usy równies Zaprawa Wyrównuj¹ca Atlas. Przy jej pomocy mosna korygowaæ nierównoœci pod³osa od 2-15 mm (w jednej warstwie).

Do miejscowych napraw i wyrównywania powierzchni œcian szczególnie w      pomieszczeniach      mokrych,      a      takse      wykonywania      nowych cienkowarstwowych wypraw tynkarskich w charakterze g³adzi mosemy usyæ zaprawy Atlas Rekord. Jest to bia³a, mineralna zaprawa szpachlowa do stosowania wewn¹trz i na zewn¹trz budynku, dziêki której uzyskujemy g³adk¹ i estetyczn¹ powierzchniê podnosz¹c¹ standard pomieszczenia.

Aby uzyskaæ pod³ose o wysokim standardzie wykoñczenia, polecam grupê wyrobów pod wspóln¹ nazw¹ Gipsar. Za ich pomoc¹ mosna uzyskaæ wszystko to, czego oczekujemy od powierzchni œciany. Do wyboru mamy dwa wyroby Gipsar Max i Gipsar Uni. Oba wyroby, to gotowe suche mieszanki koloru bia³ego na bazie gipsu i anhydrytu z odpowiednio dobranymi wype³niaczami. Stanowi¹ dziêki temu doskona³e pod³ose pod malowanie.

Gipsar Max jest bia³¹ mas¹ szpachlow¹ o przed³usonym czasie wi¹zania,
przeznaczon¹ do wykonywania g³adzi gipsowych oraz szpachlowania po³¹czeñ
p³yt gipsowo-kartonowych. Dziêki zastosowanym w mieszance dodatkom
opóŸniaj¹cym wi¹zanie, nie ma niepotrzebnych strat materia³owych, nie trzeba
tes siê spieszyæ podczas szpachlowania. Gipsar Uni, to uniwersalna bia³a masa
szpachlowa przeznaczona do wykonywania g³adzi i napraw powierzchni sufitów      27        

i œcian w pomieszczeniach zamkniêtych. G³adzie rozrabiamy do momentu otrzymania jednorodnej, pozbawionej grudek masy. Zaprawy zachowuj¹ w³aœciwoœci przez 1,5 godz. (Gipsar Uni) oraz 2 godz. (Gipsar Max). Dok³adny czas racy zalesy jednak od temperatury i wilgotnoœci w pomieszczeniu i mose ulec skróceniu. Z uwagi na to nalesy wiêc unikaæ bezpoœredniego nas³onecznienia i przeci¹gów przy jednoczesnym przewietrzaniu pomieszczeñ.

W przypadku g³adzenia dusych powierzchni warto usyæ agregatu tynkarskiego. Maksymalna gruboœæ jednej warstwy g³adzi wynosi 2 mm. Po wyschniêciu drobne nierównoœci nalesy zetrzeæ papierem œciernym lub siatki do szlifowania. Zauwasone niedok³adnoœci mosna ponownie cienko zaszpachlowaæ i przeszlifowaæ. Tak przygotowane œciany s¹ doskona³ym pod³osem pod prace malarskie. Mosna je prowadziæ, gdy wilgotnoœæ g³adzi spadnie ponisej 1%.

28

5.REDUKCJA CH£ONNOŒCI

Aby zastosowana farba nie straci³a swoich w³aœciwoœci i nie uleg³a odbarwieniu wskutek nadmiernej ch³onnoœci pod³osa, nalesy t¹ ch³onnoœæ ograniczyæ poprzez ponowne zastosowanie Atlas Uni-Grunt lub Uni-Grunt Plus. Jest to ciecz na bazie sywicy organicznej, która dziêki dusej zdolnoœci penetracji wnika w g³¹b pod³osy, wzmacnia je i zabezpiecza przed wilgoci¹. Gruntowanie nalesy powtarzaæ as do zredukowania ch³onnoœci, nawet 2- lub 3-krotnie.

Preparaty nalesy stosowaæ w odpowiednim stêseniu, tak by uzyskaæ redukcjê ch³onnoœci, nie dopuszczaj¹c jednoczeœnie do wytworzenia szklistej b³ony na pod³osu. Po zagruntowaniu powierzchni powinniœmy jeszcze raz oczyœciæ pod³ose, pozbyæ siê kurzu i innych zanieczyszczeñ, które mog¹ spowodowaæ trwa³e œlady na malowanej powierzchni. Powierzchnie przeznaczone do malowania rósnymi kolorami odcinamy taœm¹ malarsk¹, a stolarkê i inne elementy nie podlegaj¹ce malowaniu zabezpieczamy foli¹.

29

_{IV. MALOWANIE}

1.MALARSKINIEZBÊDNIK

Kiedy  jus   wybierzemy   kolor   i   rodzaj   farby,   musimy   skompletowaæ odpowiednie narzêdzia przydatne podczas malowania. Nales¹ do nich:

•        szpachelki, do wype³niania pêkniêæ i szpar w œcianach;

•        wa³ek z odginan¹ blaszk¹, do malowania œcian przy oœciesnicach okien
i drzwi. Blaszka chroni oœciesnice przed zabrudzeniem farb¹.

By zamoczyæ wa³ek w farbie, blaszkê odgina siê;

•   tacka z wa³kiem, do malowania œcian o ma³ej powierzchni;

•        duse wa³ki, do malowania dusych powierzchni, mog¹ byæ z tworzyw
sztucznych lub owczej we³ny;

•        wa³ek okr¹g³y, idealny do malowania narosy œcian;

•        kratka do ods¹czania z wa³ka nadmiaru farby;

•        plastikowe wiaderko na farbê, optymalna pojemnoœæ to 12-13 litrów.
Przed kupnem trzeba sprawdziæ czy zmieœci siê w nim wa³ek;

•        teleskop, nak³ada siê na niego wa³ek. Dziêki temu do malowania
np. sufitów nie trzeba rozstawiaæ drabiny. D³ugoœæ teleskopu:
od 1 do 3,5 m;

•        mieszad³o do mieszania farby. Mocuje siê je do wiertarki;

•        pêdzle, do malowania œcian przy oœciesnicach okien i drzwi;

•        pêdzle   ³awkowce,   do   malowania   dusych   powierzchni   mog¹  byæ
z w³osiem sztucznym lub naturalnym;

•        krzywiki, do malowania œcian za grzejnikami;

•        pistolety natryskowe, s³us¹ do nak³adania farb o p³ynnej konsystencji,
prasa z nimi jest szybka i wygodna.

31

2.JAK OBLICZYÆ ILOŒÆ FARBY?

Aby obliczyæ iloœæ potrzebnej farby nalesy zmierzyæ szerokoœæ kasdej ze œcian i przemnosyæ j¹ przez jej wysokoœæ. Nalesy tes wymierzyæ d³ugoœæ i szerokoœæ sufitu. W ten sposób otrzymujemy powierzchniê poszczególnych p³aszczyzn  w  metrach  kwadratowych.  Nastêpnie  sumujemy  powierzchnie malowane na ten sam kolor. Odejmujemy od tej liczb powierzchniê okien i drzwi pomniejszon¹ o powierzchniê wnêki. Dzielimy tê sumê przez wydajnoœæ farby, która jest podana na etykietach produktu.

Przed wizyt¹ w sklepie oprócz iloœci farby powinniœmy znaæ równies rodzaj pod³osa. Dziêki takiej informacji wiadomo bêdzie, czy trzeba stosowaæ farbê gruntuj¹c¹ lub podk³adow¹, a jeœli tak to jakiego rodzaju. Jeseli œciana by³a wczeœniej malowana, to nalesy wiedzieæ jakimi farbami - pozwoli to dobraæ tak¹ farbê, która nie wejdzie w niepos¹dan¹ reakcjê z pod³osem. Powinniœmy równies podj¹æ decyzjê dotycz¹c¹ koloru gdys w sklepie bêdzie na to zbyt ma³o czasu.

3. KOLOROWANIE FARB

Na sklepowych pó³kach najczêœciej spotkaæ mosna farby bia³e. S¹ to tak zwane farby bazowe, które nastêpnie mosna poddaæ kolorowaniu. Czasami tes mosna spotkaæ farby kolorowe. S¹ one fabrycznie barwione przez producenta na kilka najpopularniejszych kolorów. Najczêœciej jednak na stoisku z farbami znajduj¹ siê stanowiska do mieszania farb. Klient wybiera kolor z udostêpnionej przez producenta palety, a pracownik sklepu komputerowo dozuje odpowiednie pigmenty i miesza je z farb¹ bazow¹. W efekcie uzyskany zostaje dok³adnie taki

32

kolor jak w palecie. W razie gdy w trakcie malowania zabraknie farby, mosna wróciæ do sklepu i wed³ug kodu koloru dobraæ identyczn¹ barwê.

Do niektórych farb bazowych dokupuje siê farby barwi¹ce, by samodzielnie wykonaæ   zabieg   kolorowania.   Trzeba   wówczas   dok³adnie   przestrzegaæ instrukcji  zawartych  na  opakowaniu  farb  koloryzuj¹cych.  Jest  to  wasne zw³aszcza wtedy, gdy chce siê zabarwiæ farbê bazow¹ w dwóch oddzielnych opakowaniach. Trzeba wtedy starannie dobieraæ proporcje pigmentu, tak by farba z jednego opakowania nie rósni³a siê odcieniem od farby z drugiego. Jest to trudne do wykonania. Lepiej wiêc mieszaæ ca³¹ potrzebn¹ iloœæ farby za jednym razem.

4.POW£OKA GRUNTUJ¥CA

Jak w kasdej pracy malarskie, nie nalesy bagatelizowaæ etapu przygotowania pod³osa. Zajmuje ono wiele czasu ale ma bardzo istotny wp³yw na efekt koñcowy. Zastosowanie farby nawierzchniowej bez uprzedniego zagruntowania pod³osa bardzo czêsto jest przyczyn¹ z³ej przyczepnoœci, ³uszczenia siê pow³oki oraz innych wad. Pod³osa niemalowane nalesy wiêc wczeœniej odpowiednio zagruntowaæ. Przed gruntowaniem nalesy upewniæ siê, czy œciany s¹ jus dostatecznie suche. Wilgotnoœæ tynków gipsowych nie powinna przekraczaæ 5-10%. Natomiast tynki cementowo-wapienne mosna malowaæ wiêkszoœci¹ farb dostêpnych na rynku dopiero po sezonowaniu trwaj¹cym oko³o 4 tygodni, chyba se producent zaleca inaczej.

Do   zagruntowania   mosna   z   powodzeniem   usyæ    emulsyjnej    farby podk³adowej Unicryl marki Dekoral. Nowe tynki mosna malowaæ po 3-4 tygodniach od ich po³osenia. Farba ta przeznaczona jest szczególnie

33

do powierzchni silnie ch³on¹cych wodê, takich jak tynki gipsowe czy p³yty kartonowo-gipsowe. W przypadku gruntowania niemalowanych tynków cementowych i cementowo-wapiennych zaleca siê rozcieñczenie wod¹ w stosunku 1:1. Wasn¹ cech¹ tej farby jest wyrównywanie ch³onnoœci pod³osa, co jest szczególnie istotne przy gipsowaniu po³¹czeñ p³yt kartonowo-gipsowych lub tes uzupe³nianiu ubytków g³adzi¹ gipsow¹. Ponadto poprawia ona przyczepnoœæ farb nawierzchniowych oraz ujednolica kolor malowanej powierzchni.

Nastêpne warstwy farby nawierzchniowej mosna nak³adaæ jus po 2 godzinach. Nak³adanie gruntów i farb podk³adowych na niemalowane tynki najlepiej wykonywaæ poprzez wcieranie p³askim pêdzlem tzw. ³awkowcem, natomiast w przypadku p³yt kartonowo-gipsowych mosna stosowaæ takse wa³ek.

W przypadku œcian malowanych wczeœniej    nalesy sprawdziæ dok³adnie, jaka jest przyczepnoœæ starej pow³oki. Jeseli farba siê z³uszcza lub odchodzi z przyklejon¹ taœm¹ malarsk¹, najlepszym rozwi¹zaniem bêdzie usuniêcie starej pow³oki w ca³oœci i zagruntowanie pod³osa.

Innym parametrem starych pow³ok, który nalesy sprawdziæ przed ponownym malowaniem jest trwa³oœæ i czystoœæ pow³oki. Mosemy sprawdziæ to pocieraj¹c such¹ d³oni¹ po powierzchni. Jeseli powierzchnia jest pyl¹ca nalesy dokonaæ przecierki wod¹, usywaj¹c pêdzla. Nastêpnie nalesy wzmocniæ pod³ose gruntem dyspersyjnym A¹uagrunt marki Dekoral lub Sigmafix Universal. Sigmafix Universal jest koncentratem gruntuj¹cym, rozcieñczanym wod¹, na bazie kopolimerów akrylowych. Mosna go stosowaæ zarówno do usytku wewnêtrznego, jak i zewnêtrznego. Mose byæ stosowany zarówno pod farby, jak i tapety œcienne, jako pow³oka neutralizuj¹ca w³aœciwoœci absorpcyjne niezagruntowanych powierzchni, pod³osy kreduj¹cych i pyl¹cych. Grunty te, wnikaj¹c w g³¹b pod³osa, wi¹s¹ pyl¹ce cz¹steczki pozosta³ych na œcianie farb oraz wzmacniaj¹ pod³ose.

34

5.POW£OKA DEKORACYJNA

Maj¹c jus w³aœciwie przygotowane pod³ose, mosemy przyst¹piæ do malowania farb¹ nawierzchniow¹. Na rynku dostêpna jest szeroka gama farb emulsyjnych.   Wybieraj¹c   farbê,   nalesy   kierowaæ   siê   zarówno   walorami estetycznymi, jak i usytkowymi. Chc¹c oszczêdziæ czas mosemy zastosowaæ farbê emulsyjn¹ Akrotix o podwójnej sile krycia marki Dekoral. Jest to farba wysokokryj¹ca - po wczeœniejszym zagruntowaniu Unicrylem wystarczy jedna warstwa do uzyskania odpowiedniego efektu dekoracyjno-ochronnego. Mose byæ   stosowana  do  rósnego   typu  pod³osy  mineralnych,   takich jak  tynk cementowo-wapienny, ceg³a, beton, drewno i materia³y drewnopochodne oraz tapety papierowe lub z w³ókna szklanego. Jej w³aœciwoœci powoduj¹, se nie kapie i nie rozpryskuje siê podczas malowania przy zachowaniu ³atwoœci w rozprowadzaniu na œcianie. Dziêki tej zalecie nie musimy zakrywaæ mebli czy pod³ogi podczas remontu, zachowuj¹c ich czystoœæ. Wiemy przecies, ile zachodu kosztuje dok³adne przykrywanie mebli czy tes ich mycie po zakoñczeniu malowania.

Innym rozwi¹zaniem mose byæ zastosowanie emulsji akrylowej Akrylit W równies z marki Dekoral. Jest to emulsja przeznaczona do dekoracyjnego malowania œcian i sufitów wewn¹trz pomieszczeñ nadaj¹ca powierzchniom estetyczny matowy wygl¹d. Charakteryzuje siê dobr¹ przyczepnoœci¹ do rósnych pod³osy budowlanych oraz trwa³oœci¹ wymalowañ. Obie emulsje cechuje odpornoœæ na szorowanie nawet na mokro, co pozwala podczas eksploatacji pomieszczeñ na usuwanie drobnych zabrudzeñ za pomoc¹ szmatki lub miêkkiej szczotki z detergentem bez koniecznoœci ponownego malowania. Zarówno Akrotix, jak i Akrylit W, przepuszczaj¹ parê wodn¹ i powietrze pozwalaj¹c na prawid³owe „oddychanie' œcian. Akrylit W dostêpny jest takse

35

w 20 gotowych fabrycznie kolorach oraz 5000 kolorach w Dekoral Color System. Dziêki tak dusej gamie kolorów kasdy mose stworzyæ w³asn¹ ulubion¹ kompozycjê kolorów w swoich „czterech k¹tach'. Farby emulsyjne mosna w zasadzie nak³adaæ zarówno pêdzlem, wa³kiem, jak i metod¹ natryskow¹. Bardzo wydajn¹ i oszczêdzaj¹c¹ czas jest metoda natrysku hydrodynamicznego, daj¹c¹ niezwykle g³adk¹ powierzchnie, jakiej nie mosemy uzyskaæ np. wa³kiem. Wszystkie farby emulsyjne marki Dekoral mog¹ z powodzeniem byæ nak³adane metod¹ natryskow¹.

6.MIEJSCA NARA¯ONE NA WILGOÆ

W kasdym domu czy mieszkaniu mamy pomieszczenia lub miejsca narasone na dzia³anie wilgoci. Na pewno do takich mosemy zaliczyæ ³azienkê i kuchniê. Nasuwa siê wiêc pytanie, czym je najlepiej malowaæ. W takich warunkach bardzo dobrze sprawdza siê odporna na wilgoæ farba emulsyjna do kuchni i ³azienek Maleinak Plus marki Dekoral. Mosna j¹ stosowaæ nawet w takich pomieszczeniach, jak p³ywalnie, pralnie, sauny itp. Posiada bardzo dobr¹ przepuszczalnoœæ pary wodnej oraz zawiera bardzo skuteczny œrodek zapobiegaj¹cy powstawaniu grzybów i pleœni na œcianach wewn¹trz wilgotnych pomieszczeñ. Jako podk³ad mosna zastosowaæ emulsyjn¹ farbê podk³adow¹ Unicryl. Jeœli natomiast jus przed malowaniem na œcianie pojawi³ siê grzyb, nalesy w pierwszej kolejnoœci zmyæ go wod¹ z dodatkiem œrodka grzybobójczego i oczyœciæ dok³adnie powierzchnie za pomoc¹ szczotki lub szpachli. Jeœli wyst¹pi¹ ewentualne ubytki lub spêkania, nalesy je uzupe³niæ i ponownie usyæ œrodka grzybobójczego.

36

Jeszcze przed ca³kowitym wyschniêciem miejsca, z którego usunêliœmy grzyb nalesy je pomalowaæ dwukrotnie farb¹ Maleinak Plus. Nalesy pamiêtaæ, se drug¹ warstwê nak³adamy po wyschniêciu pierwszej, czyli po 2 godzinach.

7.PRZENIKAJ¥CE PLAMY I ZACIEKI

Niekiedy zdarza siê, se mamy do czynienia z zabrudzeniami, które ciêsko jest pomalowaæ farb¹ emulsyjn¹. Powstaj¹ one zwykle w wyniku zacieków, maj¹ wówczas postaæ só³tych plam. Inne trudne do zamalowania plamy to np. okopcenia, t³uste plamy itp. Wówczas z powodzeniem zastosowaæ mosna Renostyl, akrylow¹ farbê marki Dekoral do renowacji wnêtrz, izoluj¹c¹ plamy. Jest to farba doskonale izoluj¹ca rósne zabrudzenia (np. po zaciekach wodnych, nikotynie, sadzy czy oleju), posiadaj¹ca bardzo dobr¹ przyczepnoœæ do pod³osy. Cechuje j¹ dusa odpornoœæ na pod³osa alkaiczne. Substancje zawarte w farbie skutecznie zabezpieczaj¹ œciany przed rozwojem grzybów i pleœni. W przypadku zacieków nalesy w pierwszej kolejnoœci usun¹æ przyczynê zacieku , nastêpnie pozostawiæ do wyschniêcia i pomalowaæ Renostylem. Jeœli na œcianie pojawi siê grzyb, zagrzybione miejsca powinniœmy w pierwszej kolejnoœci oczyœciæ za pomoc¹ œrodka grzybobójczego, a po wyschniêciu zabezpieczyæ Renostylem. Plamy po t³uszczach mosna malowaæ bezpoœrednio, natomiast plamy po sadzy nalesy przed malowaniem oczyœciæ z luŸnych cz¹stek niezwi¹zanych z pod³osem. Farbê t¹ w miejscach silnych zabrudzeñ najlepiej nanosiæ przy pomocy pêdzla. Mosna j¹ stosowaæ takse jako podk³adowo nawierzchniow¹, nalesy wówczas na³osyæ dwie warstwy. Zaleca siê jednak stosowanie na Renostyl jako warstwê nawierzchniow¹ jedn¹ z farb marki Dekoral, takich jak Akrylit W,Akrotix, Maleinak Plus lub Polinak.

37

8.OKRES PRZYDATNOŒCI FARBY

Farby maj¹ ustalony okres przydatnoœci do usycia. Przed zakupem warto wiêc sprawdziæ datê produkcji i termin przydatnoœci farby. Jeœli jednak okase siê, se farba jest œwiesa, a jednoczeœnie po otworzeniu zauwasy siê na przyk³ad oddzielenie   rozcieñczalnika   od   pozosta³ych   sk³adników,   grudki,   gruby, zaschniêty „kosuch' na powierzchni, wtedy trzeba j¹ zwróciæ do sklepu. Tak jak inne towary farby ulegaj¹ reklamacji. Zadoœæuczynienia od producenta nalesy s¹daæ wówczas, gdy kolor farby rósni siê od tego wybranego z palety, gdy jego odcieñ zmieni siê po kilku miesi¹cach od pomalowania, gdy farba mimo w³aœciwego przygotowania pod³osa zacznie siê odspajaæ lub blakn¹æ po kilkakrotnym myciu œcian.

38

_{V. TECHNIKI MALARSKIE}

l.MALOWANIE EMULSYJNE

Farby emulsyjne znajduj¹ w budownictwie coraz szersze zastosowanie ze wzglêdu na takie zalety jak, trwa³oœæ, odpornoœæ na dzia³anie zawartej w murach wilgoci oraz niezmywalnoœæ. Spoiwem farb emulsyjnych s¹ emulsje, stanowi¹ce  mieszaninê  pokostu  z  wod¹ i   emulgatorów  w  postaci  kleju kazeinowego, kleju roœlinnego itp.

Przemys³ krajowy produkuje gotowe farby emulsyjne, które s¹ zawiesinami odpowiednich barwide³ w spoiwie emulsyjnym.

•         farby     emulsyjne     olejno-kazeinowe     przeznaczone     do     robót
zewnêtrznych i wewnêtrznych,

•         farby emulsyjne ftalowe, stosowane do wykonywania pow³ok

na drewnie, tynku itp. w miejsce farb olejnych. Farby ftalowe produkowane s¹ w nastêpuj¹cych barwach: bia³ej, kremowej, rósowej, j asnozie³onej i j asnosó³tej,

•         farby lateksowe, przypominaj¹ce swym wygl¹dem lateks, czyli bia³e
zawiesiste  mleko  kauczuku naturalnego.  Najszersze  zastosowanie
znalaz³y farby na lateksach butadienostyrenowych i polioctanu winylu.
Pierwsze z nich maj¹ dus¹ odpornoœæ na dzia³anie alkaliów i kwasów
oraz dobr¹ przyczepnoœæ w atmosferze wilgotnej, s¹ jednak mniej
odporne na dzia³anie œwiat³a i starzenia siê w przeciwieñstwie do farb
na    lateksach    polioctanu    winylu    odznaczaj¹cych    siê    wysok¹
odpornoœci¹ na czynniki zewnêtrzne. Ta odpornoœæ przyczyni³a siê

•         do coraz powszechniejszego  stosowania tych farb do malowania
elewacji.

40

Malowanie farbami emulsyjnymi olejowo-kazeinowymi:

Tynki wapienne nadaj¹ siê do malowania farbami emulsyjnymi dopiero po up³ywie co najmniej 1 miesi¹ca, a tynki cementowo-wapienne co najmniej po up³ywie 4 miesiêcy do ich wykonania. Plamy i zacieki na tynku nalesy zagruntowaæ gruntownikiem a³unowym o specjalnym dobrym sk³adzie. Przy nierównej powierzchni tynku wskazane jest zagruntowaæ pod³ose na 24 godziny przed   malowaniem   emulsj¹   stosowan¹   do   produkcji   farby   emulsyjnej, rozcieñczon¹ w wodzie w stosunku 1:1. malowanie odpowiednio rozcieñczon¹ farb¹ wykonuje siê dwukrotnie w temperaturze nie nisszej nis 5 °C. Maluje siê za pomoc¹ pêdzla ³awkowca lub przez natrysk pistoletem. Po wyschniêciu farby, pomieszczenie nalesy dobrze przewietrzyæ w celu usuniêcia  amoniaku  wydzielaj¹cego   siê  w  czasie   schniêcia  farby.   Farby emulsyjne  olejowo-kazeinowe  nadaj¹ siê  równies  do  malowania elewacji budynków, przy czym trwa³oœæ ich oceniana jest na 4-J-5 lat.

Malowanie farbami ftalowymi i lateksowymi:

Tynki suche maluje siê bezpoœrednio, a œwiese wymagaj¹ uprzedniego fluatowania. Pow³okê farb ftalowych nanosi siê za pomoc¹ pêdzli lub pistoletów natryskowych w dwu warstwach.  Przy malowaniu  z po³yskiem pierwsza warstwa matowa schnie oko³o 8 godzin, a druga z po³yskiem - ok. 18 godzin w temp. 15-^ 20 °C. Przy malowaniu matowym obydwie warstwy s¹ matowe i schn¹ oko³o 8 godzin. Farby lateksowe nanosi siê na powierzchnie najczêœciej za pomoc¹ pistoletów natryskowych. Farby te mosna nak³adaæ bezpoœrednio na œwiese pod³osa bez fluatowania. Nie tamuj¹ one „oddychania' œcian, s¹ elastyczne i nieœcieralne oraz daj¹ siê zmywaæ. Przez dodanie wiêkszej iloœci pigmentów i wype³niaczy o strukturze ziarnistej (np. grube trociny) mosna uzyskaæ  powierzchniê   o   fakturze   plastycznej,   imituj¹cej   doskona³e  tynki szlachetne.

41

2.MALOWANIE KAZEINOWE

Farby kazeinowe mosna stosowaæ do malowania wewn¹trz pomieszczeñ, jak równies do malowania zewnêtrznego, poniewas nie ulegaj¹ zniszczeniu wskutek zawilgocenia. Mocny i starannie przygotowany podk³ad po ca³kowitym zeskrobaniu starej farby i zmyciu wod¹ gruntuje siê farb¹ kazeinow¹ rozrzedzon¹ wod¹, a po wyschniêciu gruntu maluje dwa razy. Nowe tynki maluje siê w podobny sposób stosuj¹c dwukrotne gruntowanie i malowanie farb¹ kazeinow¹. Wypraw gipsowych nie wolno malowaæ farbami kazeinowymi.

Ze wzglêdu na wysok¹ cenê w porównaniu z farbami klejowymi farby kazeinowe by³y dotychczas rzadko usywane. Mog¹ one natomiast z powodzeniem zast¹piæ farby olejne, od których s¹ tañsze. Mosna ich usywaæ do malowania miejsc narasonych na wilgoæ (³azienki, œciany przy zlewie w kuchni itp. )

3.MALOWANIE KRZEMIANOWE

Ze wszystkich technik malarskich malowanie krzemianowe jest najbardziej odporne na wilgoæ, a w odrósnieniu do farb olejnych i lakierów nie przeszkadza procesowi karbonizacji tynków nie zamykaj¹c procesów wyprawy.

Spoiwem farb krzemianowych s¹ preparaty fabryczne ze szk³a wodnego potasowego tzw. fiksatywy usywane w trzech gatunkach: fiksatyw A - do robót zewnêtrznych, fiksatyw B - do robót wewnêtrznych, fiksatyw C — do gruntowania zwietrza³ych tynków. Równies barwid³a s¹ przygotowane fabrycznie w postaci proszku zmieszanego z wype³niaczem. Rozpuszczalnikiem jest woda.

42

Malowanie farbami krzemianowymi wymaga bardzo starannego przygotowania pod³osa, które musi byæ czyste, suche, równe, tynk powinien byæ gruboziarnisty, dobrze trzymaj¹cy siê podk³adu. Nie mosna malowaæ farbami krzemianowymi tynków gipsowych, mosna natomiast malowaæ kamieñ i drewno. Tynki nowe gruntuje siê mlekiem krowim z dodatkiem wody i ciasta wapiennego. Tynki stare wzmacnia siê i gruntuje przez powlekanie fiksatywem rozcieñczonym wod¹. Po ca³kowitym wyschniêciu gruntu maluje siê pierwszy raz, rozprowadzaj¹c farbê cienko, równomiernie, stale mieszaj¹c. Drugie malowanie wykonuje siê tak samo, tyle jeszcze szybciej. Nie wolno robiæ przerwy w malowaniu jednej p³aszczyzny, gdys pozostan¹ smugi i wyraŸne œlady ³¹czenia.

Przy malowaniu rêce malarza powinny byæ nasmarowane t³uszczem. Równies szyby powinny byæ posmarowane t³uszczem lub szczelnie os³oniête.

Farby krzemianowe stosuje siê do malowania tynków wapiennych, cementowo-wapiennych i cementowych na elewacjach i w pomieszczeniach narasonych na wilgoæ oraz w pomieszczeniach wysokich, gdzie stawia siê wiêksze wymagania pod wzglêdem trwa³oœci. Powierzchnie malowane farbami krzemianowymi w razie zabrudzenia mosna zmyæ wod¹ z myd³em i szorowaæ szczotk¹ rysow¹. Farby krzemianowe daj¹ szerokie mosliwoœci stosowania rósnych efektownych barw i odcieni.

43

4.MALOWANIEOLEJNE

Malowanie olejne wykonuje siê wszêdzie tam, gdzie chodzi o stworzenie na malowanej powierzchni pow³oki jednolitej, nie œcieralnej, nie przepuszczaj¹cej wilgoci i nienasi¹kliwej. Stosuje je siê na œcianach narasonych na wycieranie, np. w korytarzach i klatkach schodowych, na narasonych na zmokniecie lub zabrudzenie powierzchni, na œcianach, które ze wzglêdów sanitarnych powinny byæ zmywane, w pomieszczeniach, gdzie œciany i sufity powinny byæ g³adkie dla unikniêcia gromadzenia siê kurzu.

Malowanie olejne mosna wykonywaæ tylko na p³aszczyznach suchych. Nie wolno malowaæ olejno œwiesych nawet pozornie suchych tynków, gdys pow³oka olejna zamyka pory tynku i uniemosliwia normalny proces wysychania. Para wodna gromadzi siê pod farb¹ i nie mog¹c wyjœæ na zewn¹trz odrywa pow³okê tworz¹c pêcherze. Jednoczeœnie alkalia zawarte w œwiesych tynkach wapienno-cememtowych dzia³aj¹ niszcz¹co na farbê, gdys zmydlaj¹ pokost. Dlatego tynki mog¹ byæ malowane po up³ywie co najmniej roku od chwili wykonania. Okres ten mosna nieco skróciæ przez uprzednie fluatowanie, tj. powleczenie tynku roztworami soli kwasu fluorokrzemowego.

Na powierzchniach wilgotnych, np. malowanych w czasie mg³y, farba olejna nie trzyma siê dobrze.

Farbê olejn¹ otrzymuje siê przez dok³adne wymieszanie pokostu z barwnikami i wype³niaczami, najlepiej za pomoc¹ specjalnych m³ynków. W celu up³ynnienia farby stosuje siê niewielk¹ domieszkê terpentyny, która równies przyœpiesza wysychanie farby. Zbyt dusa iloœæ terpentyny zmniejsza trwa³oœæ pow³oki i dlatego nalesy j¹ stosowaæ tylko do malowania wewnêtrznego.

Wype³niaczami oraz barwnikami dla barwy bia³ej s¹: biel cynkowa (najczêœciej stosowana), biel tytanowa (najlepsza), litopon (tylko

44

do malowania wewnêtrznego). Bieli o³owiowej, jako szkodliwej dla zdrowia, nie nalesy usywaæ.

Farby barwne otrzymuje siê przez zmieszanie pokostu z pigmentem. Kolory jaœniejsze powstaj¹ przez dodanie bieli cynkowej jako wype³niacza.

W³aœciwe malowanie odbywa siê za pomoc¹ pêdzli stylowych lub przy wiêkszych p³aszczyznach - rogowych, wykonanych ze œwiñskiej szczeciny. Farbê nanosi siê na powierzchniê prowadz¹c pêdzel miejsce przy miejscu, na przemian pionowo i poziomo. Trzeba przyj¹æ za zasadê, se malowaæ nalesy bardzo cienkimi warstwami; w przeciwnym razie farba sp³ywa i w czasie wysychania marszczy siê.

Malowanie mose odbywaæ siê na odpowiednio przygotowanym pod³osu.
Malowanie olejne tynków nowych na ostro stosuje siê przewasnie do malowania
lamperii w kuchniach, korytarzach, ubikacjach, klatkach schodowych
itp. Malowanie tego rodzaju wykonuje siê bez specjalnego wyg³adzania tynku
(szpachlowanie ), przez co uzyskuje siê powierzchnie uwidaczniaj¹ce fakturê
tynku.                                                                     ,

Powierzchnie tynku czyœci siê z kurzu, wykonuje reperacje, wyg³adza nierównoœci i nastêpnie gruntuje pokostem. Po wyschniêciu gruntu maluje siê pierwszy raz i „tepuje', tj. wyrównuje siê powierzchniê przez lekkie uderzenie pêdzlem lub szczotk¹ do tepowania prostopadle do malowanej powierzchni. Po wyschniêciu pierwszej warstwy maluje siê drugi raz i równies tepuje.

Malowanie olejne tynków na g³adko wykonuje siê w ten sposób, se po przygotowaniu pod³osa jak dla malowania klejowego wykonuje siê gruntowanie pokostem. Po wyschniêciu gruntu przystêpuje siê do szpachlowania. Szpachlówkê przygotowuje siê z kredy p³awionej przez rozmieszanie jej na gêst¹ masê z wod¹ klejow¹ (ok. 5% kleju) z dodatkiem 2-3% pokostu. Jako zasadê szpachlowania nalesy przyj¹æ, se kasde

45

nastêpne szpachlowanie wykonuje siê t³ustsz¹ szpachlówk¹- zawieraj¹c¹ trochê
wiêcej pokostu nis usyta do poprzedniego szpachlowania.                             <

Tynki uprzednio malowane farb¹ olejn¹ nalesy zmyæ wod¹, zeskrobaæ odstaj¹c¹ lub ³uszcz¹c¹ siê farbê, miejsca pozbawione farby zapokostowaæ, wyszpachlowaæ, przeszlifowaæ pumeksem i papierem szklistym oraz zamalowaæ. Nastêpnie maluje siê ca³¹ powierzchniê 1-2 razy. Stare pow³oki olejne najlepiej jest usun¹æ przy wypalaniu za pomoc¹ lampy lutowniczej.

Mosna równies do usuwania starego malowania olejnego zastosowaæ narzut z bardzo m³odego wapna z dodatkiem ³ugu.

5.MALOWANIE WAPIENNE

Malowanie wapienne jest technik¹ najtañsz¹ i naj³atwiejsz¹. Zalet¹ malowania wapiennego jest równies to, se mose ono byæ zastosowane w pomieszczeniach wilgotnych oraz na œwiesych nie wyschniêtych tynkach. Stosuje siê je w pomieszczeniach ze skromniejszym wykoñczeniem na tynkach cementowych, gdzie nie stosujemy malowania klejowego lub olejnego ze wzglêdu na potrzebê uprzedniego chemicznego zneutralizowania powierzchni (fluatowanie). Wad¹ malowania wapiennego jest to , se pow³oki z farb wapiennych nie s¹ trwa³e i ³atwo siê œcieraj¹.

Powierzchnia tynku do malowania powinna byæ oczyszczona z kurzu i brudu, nierównoœci wyg³adzone, a wg³êbienia uzupe³nione zapraw¹. Jeseli powierzchnia by³a uprzednio kilkakrotnie malowana farb¹ wapienn¹, nalesy j¹ zeskrobaæ i tynk przetrzeæ.

Nie mosna malowaæ farb¹ wapienn¹ powierzchni malowanych przedtem farb¹ klejow¹. Wyrównan¹ powierzchniê nowego tynku gruntuje siê mlekiem

46

wapiennym, natomiast powierzchniê tynku starego zmywa siê rozczynem myd³a szarego.

Wapno usyte do malowania powinno byæ w dobrym gatunku, ca³kowicie zgaszone i d³ugo do³owane (co najmniej 6 miesiêcy). Farbê przygotowuje siê przez rozmieszanie ciasta wapiennego z wod¹ w stosunku objêtoœciowym wapno: woda oko³o - 1:4. Dla uzyskania œniesnej bia³oœci dodaje siê trochê uprzednio rozpuszczonej ultramaryny. Aby zmniejszyæ œcieralnoœæ pow³oki, dodaje siê do farby nieznaczn¹, domieszkê ³oju bydlêcego, pokostu soli kuchennej albo a³unu.

Do malowania usywa siê pêdzli ³awkowych i rogowych wykonanych ze œwiñskiej szczeciny. Pierwsz¹ warstwê farby nak³ada siê na œciany ruchami poziomymi przesuwanymi, drug¹ warstwê ruchami pionowymi. Lepsze wyniki daje malowanie przy usyciu specjalnych aparatów natryskowych. Farby wapienne barwne uzyskuje siê przez dodanie odpowiedniego barwid³a (odpornego na alkalia) rozmieszanego z wod¹ i przecedzonego.

6.LASERUNEK

Technika polegaj¹ca na nak³adaniu co najmniej dwóch cienkich warstw farb transparentnych, które ca³kowicie nie zakrywaj¹ warstwy poprzedniej. Przed na³oseniem kolejnej farby konieczne jest przeschniêcie wczeœniej na³osonej warstwy. Najczêœciej usywa siê takich samych lub podobnych kolorów lecz o rósnym stopniu nasycenia. Pierwsza warstwa powinna byæ wykonana z farby podk³adowej na dobrze zagruntowanym pod³osu, drug¹ warstw¹ mose byæ ta sama farba w ciemniejszym kolorze i troszkê rozcieñczona, mosna tes zastosowaæ  zupe³nie   inny  materia³  malarski.  Nak³adamy  farbê   szerokim wa³kiem   lub   pêdzlem   a   nastêpnie   rozprowadzamy   narzêdziem,   które

47

teoretycznie znajdziemy pod rêk¹ mose to byæ dusy pêdzel z twardym w³osiem, pêdzel do tapet, pomarszczona gazeta, g¹bka morska, wa³ek malarski owiniêty foli¹ czy grube we³niane rêkawice. Nie ma tutaj regu³, sami tworzymy obraz naszej œciany.

7.PRZECIERKI

Nazwa techniki pochodzi od wcierania kolejnego nak³adanego koloru w jeszcze mokr¹ warstwê farby na³osonej wczeœniej. Przecierki stosuje siê najczêœciej do malowania podk³adów tynkowanych i drewnianych. Efektem koñcowym jest przewasnie postarzenie œcian czy przedmiotów malowanych. Efekt bielonego dêbu uzyskamy tanim kosztem usywaj¹c farby olejnej bia³ej, po rozcieñczeniu emalii ftalowej rozcieñczalnikiem w stosunku 1:1. Wcieramy dok³adnie w powierzchniê (najlepiej do tego nadaje siê papier toaletowy) pozostawiaj¹c tylko farbê, która jus zd¹sy³a wsi¹kn¹æ.

48

8. GLINKI FLORENCKIE

Bardzo ciekawa technika, mose jeszcze ma³o znana ale godna polecenia. Polega na pokryciu œciany specjaln¹ glink¹ dziêki której uzyskuje siê antyczny wygl¹d powierzchni. Glinki weneckie s¹ produkowane w 80 kolorach matowych i 12 per³owych. Zabarwienie uzyskuje siê przez wymieszanie glinki z odpowiedni¹ iloœci¹ barwnika, które zreszt¹ mosna z sob¹ ³¹czyæ. Wykonanie polega na pokryciu œciany farb¹ podk³adow¹ 2 razy co szeœæ godzin (kasda warstwa schnie od 4-6 godzin). Na zagruntowan¹ powierzchniê nak³ada siê równomiernie glinkê pêdzlem, po 10-20 minutach delikatnie zacieramy j¹ plastikow¹ pack¹ pozostawiamy do pe³nego wyschniêcia i utwardzenia oko³o 24-48 godzin.

49

9.MAL0WANIEKLEJOWE

Malowanie klejowe jest bardzo efektywne, umosliwia uzyskanie dusej
skali barw, powierzchni o przyjemnym matowym wygl¹dzie. Powasn¹ jednak
malowania klejowego jest nie odpornoœæ na wilgoæ.                     ^J

Malowanie klejowe stosuje siê wewn¹trz budynku tylko w pomieszczeniach suchych, gdys wilgoæ niszczy pow³okê farby. Tynki wilgotne nie powinny byæ malowane klejowo, gdys powstaj¹ nie daj¹ce siê usun¹æ plamy. Tynki cementowe nie nadaj¹ siê do malowania klejowo.

Tynki cementowo- wapienne mog¹ byæ malowane klejowo, ale po uprzednim fluatowaniu. Wskutek zawartoœci cementu œwiese tynki cementowo-wapienne s¹ alkaliczne i wymagaj¹ zneutralizowania.

Do malowania klejowego pod³ose musi byæ przygotowane bardzo starannie. Tynki nowe, zupe³nie suche, powinny byæ oczyszczone z kurzu i brudu, powierzchnia zrównana przez zeskrobanie nierównoœci oraz uzupe³nione gipsem wszelkie pêkniêcia, dziury i uszkodzenia. Nastêpnie wykonuje siê gruntowanie.

Tynki stare uprzednio malowane, nalesy zmoczyæ ciep³¹ wod¹ i farbê zeskrobaæ za pomoc¹ stalowej skrobaczki. Nastêpnie nalesy wykonaæ przetarcie tynku na g³adko rzadk¹ zapraw¹ z przesiany piaskiem. Jeseli powierzchnia tynku by³a uprzednio raz czy dwa razy malowana, a warstwa farby jest cienka i dobrze siê trzyma, mosna j¹ zmyæ wod¹ i po wykonaniu drobnych reperacji pozostawiæ jako grunt pod malowanie. Jeseli œciany by³y malowane uprzednio w ciemnym kolorze, a nowe wykonanie ma byæ w jasnym lub w odmiennym kolorze, nalesy star¹ farbê zeskrobaæ i wykonaæ przetarcie tynku. Dotyczy to równies œcian malowanych uprzednio farb¹ olejn¹.

50

Œciany gruntuje siê mlekiem wapiennym z ma³¹ domieszk¹ szarego myd³a, po czym „podchlapuje ' siê je zlewkami farb klejowych i wreszcie zmywa 10% roztworem szarego myd³a. Mydlenie œcian ma na celu wytworzenie cienkiej warstwy myd³a, która przeszkodzi zbyt szybkiemu niejednostajnemu wsi¹kania farby w podk³ad. Po przeschniêciu myd³a mosna przyst¹piæ do w³aœciwego malowania.

Kredê p³awion¹ lub ton zalewa siê na oko³o 12 godzin po czym przerabia siê dok³adnie na rzadkie ciasto. W oddzielnym naczyniu rozrabia siê w wodzie barwid³a, dok³adnie rozcieraj¹c, by nie pozostawiæ grudek suchej farby, a nastêpnie cedzi siê przez gêste sito do uprzednio przygotowanego ciasta i dok³adnie miesza. Przed samym malowaniem wlewa siê do ciasta wodê klejow¹, przygotowan¹ z kleju skórnego przez namoczenie w wodzie tabliczek, podgrzanie od temperatury 80°C i rozrzedzenie ciep³¹ wod¹. Obecnie zamiast kleju skórnego stosuje siê coraz czêœciej inne kleje rozpuszczane na zimno. Po dodaniu wody klejowej farba robi siê rzadka, nalesy przecedziæ j¹ przez gêste sito, sprawdziæ kolor przez pomalowanie i wysuszenie kawa³ka papieru.

Farba z nadmiarem kleju bêdzie pêkaæ i ³uszczyæ siê, zbyt ma³a iloœæ kleju powoduje wycieranie farby. Œrednio daje siê oko³o 700 g kleju na 10 1 wody.

Farby bia³e, stosowane przede wszystkim na sufity, przygotowuje siê w podobny sposób , dodaj¹c do tonu domieszkê kredy p³awionej ( bielsza) oraz niewielk¹ iloœæ b³êkitu ultramaryny. Do malowania sufitów dodaje siê mniej kleju 300g g kleju na 10 1 wody.

Malowanie mosna wykonaæ za pomoc¹ pêdzla ³awkowego ruchami pionowymi, nabieraj¹c na pêdzel tyle farby, seby nie œciek³a z pêdzla i nie sp³ywa³a po œcianie. Malowanie przy linii wykonuje siê mniejszym pêdzlem stylowym. Po wyschniêciu maluje siê powtórnie.

Omówione sposoby malowania daj¹ powierzchnie g³adk¹ i jednolit¹.

51

Na takiej powierzchni na syczenie usytkownika mosna daæ deseñ, maluj¹c przez odpowiednie wyciête wykroje, farb¹ o innym odcieniu lub kolorze. Desenie mosna równies wykonaæ za pomoc¹ wa³ka gumowego z odpowiednimi wykrojami na jego powierzchni.

Mechaniczne malowanie tynków za pomoc¹ specjalnych aparatów natryskowych znacznie u³atwia i przyœpiesza wykonanie malowania. Uzyskuje siê równies roz³osenie koloru , bez smug, które spotyka siê przy malowaniu rêcznym.

52

_{VI. KSZTA£TOWANIE POWIERZCHNI}

_ŒCIAN

1.MALOWANIE FARBAMI STRUKTURALNYMI

Wyrównywanie powierzchni œcian trwa d³ugo i sporo kosztuje. Jest jednak metoda niedroga i skuteczna - pokrycie œcian farb¹ strukturaln¹. Zatuszuje ona wszelkie nierównoœci, a œciany uzyskaj¹ interesuj¹c¹, oryginaln¹ fakturê. Mosna je myæ wod¹ z dodatkiem detergentu. Maj¹ postaæ gotowej do usycia gêstej masy, proszku lub pasty, które dodajemy do farby akrylowej. Niektóre z nich s¹ dwusk³adnikowe - proszek i pasta, z których samodzielnie robimy masê. Tego rodzaju produkty nazywane s¹ tes tynkami dekoracyjnymi lub strukturalnymi.

Przy usyciu specjalnej masy, farby lub bejcy mosemy nadawaæ œcian¹ przerósne faktury. Mog¹ przypominaæ aksamit, naœladowaæ kamieñ, albo stworzyæ efektown¹ pow³okê w kilku przenikaj¹cych siê kolorach. Ostateczny efekt w dusej mierze zalesy od naszej w³asnej inwencji twórczej oraz od tego, jakich usyjemy narzêdzi. Aby uzyskaæ efekt tynku piaskowego mosna zastosowaæ proszek (Strukturmedel) dostosowany do ³¹cznia z farbami dyspersyjnymi marki Beckers. Do zmieszania z proszkiem mosna usyæ pó³matowej, wodorozcieñczalnej farby na bazie sywicy akrylowej. Uzyskuje siê w ten sposób zmywaln¹ pó³matow¹ powierzchniê.

Jeseli na œcianach s¹ tapety, ich z³¹cza nalesy zaszpachlowaæ. Dziury po gwoŸdziach oraz inne nierównoœci wype³niæ mas¹ szpachlow¹ i   po   wyschniêciu   powierzchniê   zeszlifowaæ   œrednioziarnistym   papierem œciernym.

Przed przyst¹pieniem do gruntowania pod³osa i nanoszenia farby strukturalnej, nalesy zabezpieczyæ foli¹ pod³ogê, a taœm¹ malarsk¹ listwy przypod³ogowe, rurki gazowe lub co. biegn¹ce po powierzchni œcian. Zabezpieczone taœm¹ malarsk¹ powierzchnie œcian czyœcimy z brudu i kurzu szczotk¹. Nastêpnie gruntujemy farb¹ podk³adow¹ przy usyciu pêdzla lub wa³ka malarskiego.  Przygotowanie  farby polega na dodaniu farby w wybranym

54

kolorze do proszku w proporcjach: dwie czêœci farby do jednej czêœci proszku. Farbê wlewamy stopniowo do pojemnika z proszkiem. Dok³adnie mieszamy sk³adniki, zarówno przed nanoszeniem, jak i w trakcie. Usywamy do tego celu wiertarki i mieszad³a. Na przygotowane, suche powierzchnie œcian nanosimy farbê. Mosemy zrobiæ to wa³kiem lub szpachl¹, a nastêpnie uformowaæ na œcianie wa³kiem strukturalnym. Gdy farba wstêpnie przeschnie (po up³ywie oko³o 30 minut) nalesy odkleiæ warstwê malarsk¹ z zabezpieczonych wczeœniej elementów.

Farby strukturalne mosna wykonywaæ na powierzchniach:

•        pokrytych szpachlówk¹ piaskow¹ lub tapetaj

•        otynkowanych - œciany musz¹ byæ zupe³nie suche;

•        betonowych;

•        wykonanych z p³yt wiórowych, paŸdzierzowych, gipsowych.

ZMALOWANIE ZA POMOC¥ SZABLONÓW

Mosemy urozmaiciæ malowan¹ powierzchniê œciany stosuj¹c szablony w³asnej roboty. W arkuszu grubego kartonu wyrywamy nieregularne fragmenty. Przyk³adamy szablon do œciany. Okr¹g³y pêdzel zanurzamy czubkami w³osia w farbie i lekko przesuwamy po wystrzêpionym brzegu kartonu. W ten sposób uzyskujemy z jednej strony ostre odwzorowanie szablonu, a z drugiej efekt rozwianego koloru. Po powtórnym przy³oseniu szablonu malujemy wzd³us jego krawêdzi innym kolorem. Szablony w³asnej roboty pozwalaj¹ nam na realizacjê najrósniejszych pomys³ów. Mosna do kasdego koloru stosowaæ inny szablon, zestawiaæ kolory ostre i pastelowe. Mosna tes w arkuszu wyrwaæ ze œrodka otwory rósnej wielkoœci.

55

3.WZORY PRZY POMOCY G¥BKI

Na jednolicie pomalowanej tapecie ziarnistej mosna wykonaæ wzór za pom¹c¹ g¹bki. Rozprowadzamy nieco gêstej farby na tacce lub miseczce i dociskamy do niej lekko g¹bkê naturaln¹. Ostrosnie dotykamy g¹bk¹ do œciany, tak aby pozosta³y tylko drobne plamki, nie zlewaj¹ce siê w jednolit¹ ca³oœæ. Mosemy œcianê ozdabiaæ równo lub tworz¹c jaœniejsze i ciemniejsze plamki farby. Dwa kolory tworz¹ wyj¹tkowo atrakcyjny wzór. Po wyschniêciu pierwszego nak³adamy drugi. Zanim ozdobimy ca³¹ œcianê, zróbmy kilka próbek rósnych zestawieñ na zbytecznych skrawkach tapety. Aby unikn¹æ monotonii, starajmy siê uzyskaæ nieregularny wzór stosuj¹c rósnego kszta³tu g¹bki i nak³adaj¹c kolor z umiarem, aby zawsze przeœwitywa³o jasne t³o œciany.

4.MALOWANIE DEKORACYJNE

Wlewamy nieco farby emulsyjnej do wanienki lakierniczej. Zanurzamy irchow¹ œciereczkê w farbie i wyciskamy j¹ starannie. Wyciœniêt¹ œciereczkê lekko luzujemy i toczymy japo powierzchni œciany. Wystaj¹ce fa³dy œciereczki pozostawiaj¹ nieregularny wzór na œcianie. W taki sam sposób nak³adamy farby w innych kolorach. Po nabraniu na irchê farby i wyciœniêciu jej nadmiaru toczymy j¹ po œcianie od góry do do³u. W zalesnoœci od sztywnoœci usytej œciereczki powstaj¹ mniej lub bardziej wyraziste wzory. Do takich pstrokatych œcian dobierzmy jednobarwne tkaniny zas³onowe, aby nie konkurowa³y z rósnobarwnymi wzorami na œcianie.

56

5.BORDIURY

Bordiury tworz¹ efektowne obramowanie œciany. Mosemy je naklejaæ z gotowych wzorzystych tapet lub malowaæ. Zaczynamy od naklejenia taœmy samoprzylepnej. Wa³kiem futrzanym nak³adamy farbê w kolorze t³a bordiury miêdzy naklejonymi paskami. Paski po wyschniêciu odkleimy bez pozostawienia œladu. Szablony z w³ókniny nadaj¹ siê tylko do jednorazowego usytku. Dziêki gêstym w³óknom uzyskujemy bardzo dok³adny rysunek wzoru na œcianie. Przy szablonach farbê nak³adamy stukaj¹c pêdzlem o szablon, a nie przesuwaj¹c po nim. Tylko przy stukaniu powstaje na œcianie dok³adne odbicie szablonu. Nadmiar farby œciekaj¹cy z przesuwanego pêdzla dostaje siê pod szablon, powoduj¹c zacieki. Zestawiaj¹c kolory farb emulsyjnych mosemy tworzyæ bordiury wed³ug w³asnych upodobañ. Mosemy nabyæ szablony z wzorami nadaj¹cymi siê nie tylko do pokoi dzieciêcych, ale tes do kuchni, ³azienek i innych pomieszczeñ.

57

_{VII. RODZAJE TAPET}

l.WIADOMOSCI OGÓLNE

Tapety zaczêto produkowaæ pod wp³ywem wzorów chiñskich. Szczególnie popularne sta³y siê we Francji, gdzie w 1688r. Papillon wyprodukowa³ pierwsze tapety gobelinowe. W XVIII w. tworzono tapety imituj¹ce koronki, fajanse, marmur, przypominaj¹ce jedwab lub brokat, a w XIX w. pojawi³y siê pierwsze tapety panoramiczne, stwarzaj¹ce z³udzenie perspektywicznej g³êbi przestrzennej.

Tapeta to po prostu barwny papier, najczêœciej o powtarzalnym deseniu, którym wykleja siê œciany. ¯aden inny materia³ œcienny nie daje tak dusych mosliwoœci projektowania i aransacji wnêtrz. Na polskim rynku dostêpnych jest ponad 5 tyœ. wzorów tapet (w Polsce ich najwiêkszym producentem jest ERGIS z W¹brzeŸna), które mosna dowolnie ³¹czyæ, tworz¹c na œcianie niepowtarzalne kompozycje. Dodatkowych walorów dostarczaj¹ bordery (ozdobne pasy), które zakrywaj¹ ³¹czenia tapet i czêsto stanowi¹ dominuj¹cy element dekoracyjny.

Okazuje siê, se wspó³czesne tapety sanie tylko ³adne i praktyczne, ale takse duso  zdrowsze nis inne popularne materia³y stosowane na œcianach.  Ich uk³adanie jest ca³kowicie nieszkodliwe dla zdrowia. Stosowane obecnie kleje s¹ bezzapachowe, dlatego w œwieso wytapetowanym pomieszczeniu mosemy spaæ spokojnie nawet w dniu, w którym k³adliœmy tapetê, nie obawiaj¹c siê, is szkodliwe opary negatywnie wp³yn¹ na nasze zdrowie czy samopoczucie. Tapety wyciszaj¹ pomieszczenie i zdecydowanie poprawiaj¹ jego akustykê. Nie ³udŸmy siê, se wy g³usz¹ wszystkie odg³osy pochodz¹ce np. od nazbyt ha³aœliwych   s¹siadów.   Wytapetowane   pomieszczenie   wydaje   siê  jednak przytulniejsze   i   cieplejsze,   bowiem  tapety   s¹ bardzo   dobrym  izolatorem termicznym. Dlatego warto je stosowaæ np. w pokojach dzieciêcych. Tapety

59

s¹ tes bardziej nis farby przyjazne alergikom, gdys stanowi¹ swego rodzaju naturalny filtr chroni¹cy przed mikroskopijnymi py³kami z krusz¹cych siê œcian. Wytapetowane œciany nie pyl¹, a kurz zbieraj¹cy siê na nich mosna szybko i doœæ ³atwo zmyæ wilgotn¹ szmatk¹.

Nie przypadkiem kilkadziesi¹t polskich gospodarstw domowych wybiera tapetowanie jako sposób dekoracji œcian. Istniej¹ wprawdzie na rynku dobre i nowoczesne farby, ³adne i funkcjonalne panele œcienne oraz inne, mniej popularne metody wykoñczenia œcian, jednak moda na tapetowanie w nowym stylu oraz walory samych tapet s¹ na pewno niepodwasalne. Polacy s¹ jus chyba wyraŸnie znudzeni bia³ymi lub jednokolorowymi œcianami. W tej  sytuacji dobrym pomys³em jest wykorzystanie tapet, które pozwalaj¹ wzbogaciæ œciany o dowolnie dopasowany wzór i fakturê. Nierzadko natrafiamy w domach na nierówne miejsca, rysy lub pêkniêcia, które trzeba zamaskowaæ. To równies mosna uzyskaæ przy pomocy tapet. Ca³y remont przy tym odbywa siê szybko, prosto, czysto i doœæ tanio - po prostu: wygodnie.

Na rynku rozpowszechni³y siê rósne rodzaje tapet, a oferta dobrych sklepów z tapetami pozwala dowolnie wybieraæ wœród wzorów i kolorów. Systematyczna klasyfikacja wymaga wyodrêbnienia grupy tapet winylowych i tapet papierowych. Kasda z nich wystêpuje w kilku podgatunkach, z których najistotniejsze krótko scharakteryzujemy.

2. TAPETY WINYLOWE

Tapety winylowe „spieniane' produkowane s¹ z papieru i spienianego PVC. W efekcie otrzymujemy stosunkowo grube i matowe tapety o wygl¹dzie „piankowym'. Nales¹ one do grupy najdrosszych produktów, ale pomimo to ciesz¹   siê   ogromnym   powodzeniem.   S¹   produktem   o   d³ugim   okresie

60

usytkowania, mog¹ przetrwaæ w niezmienionym stanie kilka lat. Tapety winylowe „p³askie' produkowane s¹ z papieru pokrytego cienk¹ i g³adk¹ warstw¹ tworzywa. S¹ znacznie cieñsze od tapet spienianych, choæ maj¹ podobn¹ trwa³oœæ. Szczególnie popularne by³y przed kilkoma laty. Dziêki œwietlanym refleksom b³yszcz¹, optycznie rozjaœniaj¹ i powiêkszaj¹ pomieszczenie. Niestety, nie kryj¹ punktowych zgrubieñ i na nierównej œcianie nie czuj¹ siê tak dobrze, jak inne rodzaje tapet. Tapety winylowe dziêki bardzo wysokiej odpornoœci na dzia³anie czynników mechanicznych i na wodê œwietnie sprawdzaj¹ siê w kuchniach, ³azienkach i przedpokojach, gdzie przecies bardziej s¹ narasone na zabrudzenia, a takse na rósnego rodzaju uszkodzenia mechaniczne: zadrapania, rozdarcia itp. Nadaj¹ siê doskonale równies do pokojów dziennych. Wybór miejsca zastosowania jest wiêc podyktowany jedynie wzornictwem.

3.TAPETY PAPIEROWE

Tapety papierowe dziel¹ siê równies na mniejsze grupy. G³êboko t³oczone tapety papierowe s¹ wykonane z dwóch warstw papieru, które po zadrukowaniu t³oczy siê w celu nadania im faktury przestrzennej. Produkowane s¹ ich odmiany zmywalne lub niezmywalne, które mosna czyœciæ wilgotn¹ szmatk¹. S¹ stosunkowo grube, a zatem ³atwe do po³osenia na œcianie, s¹ trwa³e i niekiedy nawet dwukrotnie tañsze od winylowych. Dziêki fakturze dobrze ukrywaj¹ wady œcian.

Jednowarstwowe tapety papierowe wykonane jedynie z p³ytkim t³oczeniem, s¹ cienkie, wiêc zazwyczaj wymagaj¹ wiêkszej fachowoœci podczas naklejania na œcianê. Znajduj¹ siê w grupie tapet tanich, choæ ich cena zalesy od tego, czy s¹ zmywalne czy nie. Wiêkszoœæ tapet papierowych przystosowanych jest obecnie do tego, aby mosna je by³o czyœciæ na wilgotno lub wrêcz zmywaæ,

61

z tego powodu na pewno mocno przesadzone jest stwierdzenie, se tylko tapety winylowe s¹ tapetami „zmywalnymi'. Grupê tapet papierowych uzupe³niaj¹ bia³e tapety do malowania. Nales¹ do nich g³êboko t³oczone bia³e tapety papierowe, które maj¹ imitowaæ przestrzenny, chropowaty tynk widoczny zarówno przed, jak i po kilkukrotnym malowaniu.

4.TAPETY TYPU„RAUFAZA'

Kolejn¹ grupê tapet stanowi¹ tapety papierowe typu „raufaza', ze œcierem drzewnym zawartym miêdzy warstwami papieru oraz tapety z w³ókna szklanego przeznaczone do malowania i stosowane na œcianach i sufitach. Tapety sufitowe wystêpuj¹ na ogó³ w odmianie winylowej i s¹ to grube tapety z widoczn¹ faktur¹, najczêœciej bia³e, maj¹ce za zadanie zast¹piæ kasetony sufitowe i ukryæ ewentualne pêkniêcia sufitu. Rzadko spotykane, specyficzne produkty to tapety natryskowe, korkowe lub tekstylne. Pomimo identycznej funkcji, jak¹ spe³niaj¹ tapety klasyczne, czêsto w ogóle nie przypominaj¹ typowych rolek tapet.

5.TAPETYNA FLIZELINIE

Kolejn¹ grupê stanowi¹ tapety na flizelinie, którym producenci wrós¹ wielk¹ przysz³oœæ, przewiduj¹c, se jus nied³ugo dziêki swoim zaletom wypr¹ z rynku tapety tradycyjne. Tapety na flizelinie to nowoczesna odmiana tapet winylowych ze spienianego PVC. Flizelina, mieszanka celulozy i poliestru, nadaje im cechy tkanin: miêkkoœæ i doskona³e przyleganie do œciany. Tapety na flizelinie s¹ lekkie i niebywale ³atwe do u³osenia. Wystarczy posmarowaæ œcianê klejem i rozpocz¹æ tapetowanie, przyk³adaj¹c do œciany suche pasy tapety

62

i dociskaj¹c je gumow¹ szczotk¹ lub wa³kiem. Nie czekamy, as tapeta nasi¹knie klejem, nie musimy siê takse obawiaæ, se j¹ przemoczymy. Flize³ina przepuszcza powietrze, nie rozdziera siê, nie kurczy siê ani nie rozszerza pod wp³ywem kleju. Usuwanie tapet jest równies bardzo proste: zmywamy na sucho jeden pas po drugim, natomiast na œcianie nie pozostaj¹ resztki kleju ani tapet.

6.TAPETY NATRYSKOWE

Tapety natryskowe przygotowuje siê zgodnie z instrukcj¹ podan¹                    '

na opakowaniu. Do dusego wiadra wsypuje siê barwniki, do nich proszek i wodê. Proszek z wod¹ najlepiej wymieszaæ mieszad³em zamocowanym w wiertarce - wtedy na pewno nie bêdzie grudek. Gotow¹ masê pozostawia siê na kilkanaœcie minut. W trakcie mieszania mosna tes dosypaæ drobno pociêt¹ foliê lub brokat albo dorzuciæ kolorowe lub pastelowe k³aczki bawe³ny. Nie wolno dodawaæ wiêcej wody nis zaleca producent, mose to powodowaæ sp³ywanie mieszanki ze œciany. Dodanie zbyt ma³ej iloœci wody wyd³usy czas natrysku i zmniejszy wydajnoœæ materia³u.

Tapetê nak³ada siê równomiernie na ca³¹ œcianê pac¹ z blachy nierdzewnej lub z tworzywa sztucznego. Mosna j¹ rozprowadziæ pistoletem do natrysku mas dekoracyjnych. Masê natryskuje siê na gruboœæ 2-3 mm. Aby otrzymaæ g³adk¹ fakturê, œwieso na³oson¹ masê trzeba delikatnie wyg³adziæ pac¹. Czasami zdarza siê uszkodziæ œwieso na³oson¹ tapetê. Trzeba wówczas poczekaæ, as œciana wyschnie, i ponownie natrysn¹æ mieszankê na uszkodzone miejsce.

63

7.BORDERY

Aby nadaæ œcianom modny, nowoczesny i estetyczny wygl¹d nie wystarczy nakleiæ kilka jednakowych pasków. Zadanie to jest nieco bardziej skomplikowane, choæ efekt jest daleko bardziej ciekawy i oryginalny. Moda na kolorowe œciany pozwala zaprojektowaæ wnêtrze bardzo interesuj¹co. Polega ona na skomponowaniu dwóch pozornie rósnych tapet, w dowolnej kombinacji, w jedn¹ ca³oœæ na œcianie. Widoczne miejsca zetkniêcia obu tapet zaklejamy borderem - ozdobnym paskiem wykoñczeniowym.

Bordery stanowi¹ eleganckie wykoñczenie takse wówczas, gdy s¹ naklejone wokó³ okien i drzwi lub bezpoœrednio pod sufitem. Sklepy oferuj¹ ogromny wybór bolderów, sprzedawanych z myœl¹ o komponowaniu tapet w zestawy, nawet najbardziej wymagaj¹cy klient nie bêdzie mia³ problemu z nabyciem odpowiedniego wzoru. Mosna takse wytapetowaæ dwie przeciwleg³e œciany pokoju jednokolorow¹, s³onecznie só³t¹ tapet¹, a do wyklejenia trzeciej œciany usyæ tapety niebieskiej o odpowiednim odcieniu. W tym przypadku dla nadania wnêtrzu odpowiedniego charakteru równies konieczne jest usycie bordera na górze i u do³u œciany.

8. WYBÓR TAPET

Dobór pasuj¹cych wzajemnie do siebie tapet i borderów nie jest przesadnie trudny, gdys specjalistyczne sklepy prezentuj¹ swoim klientom gotowe koncepcje po³¹czeñ rósnych wzorów tapet z borderami. Ponadto bogactwo wzorów tapet pozwala na zrealizowanie autorskiego pomys³u, a tym samym stworzenie zupe³nie indywidualnego wnêtrza. Niezalesnie od tego,

64

czy tapetujemy pokój dzienny czy dzieciêcy, sypialniê czy przedpokój, warto ci¹gle pamiêtaæ o doborze w³aœciwej kolorystyki i wzornictwa do posiadanych pomieszczeñ.

Kolory jasne sprawiaj¹ przecies, se wnêtrze staje siê bardziej przestronne, przez co pokój wydaje siê wiêkszy i wysszy. Dlatego polecane s¹ do pokojów ma³ych lub s³abo oœwietlonych. Kolory ciemne powoduj¹, se wnêtrze staje siê bardziej przytulne i wyciszone. Kolory sywe nadaj¹ siê do pomieszczeñ domowych oraz pokoi dzieciêcych. ¯ywe barwy przyci¹gaj¹ uwagê, dlatego stanowi¹ dobry akcent w pomieszczeniach o pastelowej kolorystyce. Pastele maj¹ dzia³anie odprêsaj¹ce i uspokajaj¹ce. Stosowane s¹ czêsto w sypialniach. Wzory z wyraŸnymi pasami pionowymi optycznie podwysszaj¹ pomieszczenie. Dla odmiany duse wzory na œcianach powoduj¹ wrasenie, se œciany s¹ blisej siebie. Znaj¹c wp³yw kolorystyki i wzoru tapety na koñcowy wygl¹d pomieszczenia, ³atwo jest optymalnie zorganizowaæ wygl¹d wnêtrz, w których spêdzamy czas. Tapetê powinno siê zmieniaæ co 3-4 lata.

9.BEZPIECZNA EUROROLKA

Polacy najczêœciej tapetuj¹ swoje mieszkania bez zatrudniania fachowców, wykorzystuj¹c ³atwoœæ i szybkoœæ uk³adania tapet. Jednak zawsze przed rozpoczêciem tapetowania nalesy zapoznaæ siê ze wskazówkami producenta tapety i uwzglêdniæ je w pracy, np. jaki zastosowaæ klej, aby odpowiada³ rodzajowi tapet. Tapety usywane w naszych domach produkowane s¹ wed³ug ustalonych dla nich europejskich norm. W sklepach wystêpuj¹ w postaci tzw. eurorolek o szerokoœci 53 cm i d³ugoœci 10 metrów.

Wymogi stawiane tapetom usywanym w obiektach usytecznoœci publicznej (hotelach, biurach itp.) s¹ bardzo rygorystyczne ze wzglêdów bezpieczeñstwa. Dla zagwarantowania przestrzegania przepisów, tapety s¹ certyfikowane przez

65

upowasnione do tego instytucje. Od zwyk³ych mieszkaniowych tapet rósni¹ siê przede wszystkim gruboœci¹ i wyssz¹ odpornoœci¹ na dzia³anie czynników mechanicznych. Produkowane s¹ ze specjalnie modyfikowanych tworzyw, najczêœciej z uniepalnionego PVC lub w³ókna szklanego. Dla zmniejszenia kosztów remontu oraz szybkoœci i wygody tapetuj¹cych s¹ sprzedawane w postaci rolek o szerokoœci powysej 1 metra i d³ugoœci 20 metrów. Tapety te ponadto nales¹ do tapet ciêskich i z tego powodu nalesy je kleiæ przy pomocy specjalnych klejów do tapet. Ich uk³adaniem zajmuj¹ siê zazwyczaj wyspecjalizowani fachowcy.

66

_{VIII. TAPETOWANIE}

1.KLE JE DO TAPET

Tapety nales¹ do grupy ok³adzin mocowanych do pod³osy przy pomocy kleju. Kleje do tapet produkowane s¹ w postaci bezwonnych proszków do rozpuszczenia w wodzie. W³aœciwy klej powinien charakteryzowaæ siê:

•        dobr¹ rozpuszczalnoœci¹ w zimnej wodzie,

•        czystoœci¹ roztworu (bez obcych wtr¹ceñ),

•        zdolnoœci¹ uzyskania optymalnych w³aœciwoœci w krótkim czasie,

•        w³aœciw¹ si³¹ sklejenia z zachowaniem otwartego czasu klejenia
do 45 minut,

•        brakiem szkodliwego oddzia³ywania na tapetê,

f»   ca³kowitym brakiem substancji szkodliwych dla zdrowia, '       •   obojêtnym odczynem pH,

•   zawartoœci¹ dodatków uniemosliwiaj¹cych rozwój bakterii i grzybów.
Produkowany zestaw klejów pod wspóln¹ nazw¹ Atlas ALPAN zapewnia

mosliwoœæ nie tylko przyklejenia kasdego rodzaju tapety, ale takse ich usuniêcia po czasie eksploatacji. Klej do tapet ALPAN s³usy do przyklejania tapet papierowych oraz do gruntowania pod³osa pod wszystkie rodzaje tapet. Klej ALPAN SPECJALNY przeznaczony jest do przyklejania tapet tekstylnych, winylowych, jedwabnych, t³oczonych oraz papierowych. Tapety z w³ókna szklanego, ciêskie tapety tekstylne i strukturalne wymagaj¹ kleju ALPAN PLUS. P³yn do usuwania tapet ATLAS ALPAN umosliwi natomiast ³atwe i dok³adne usuniêcie tych przyklejonych w czasie poprzedniego remontu.

68

2.PRZED TAPETOWANIEM

Przed przyst¹pieniem do tapetowania nalesy od³¹czyæ zasilanie wy³¹czników elektrycznych i gniazdek a jeœli to mosliwe zdj¹æ je lub odkrêciæ. Trzeba wynieœæ równies z pokoju lekkie meble, a ciêskie odsun¹æ od œcian i przykryæ foli¹.

Jak niemalse wszystkie prace w budownictwie, tak i tapetowanie nalesy
zacz¹æ od przygotowania pod³osa, którym mose byæ kasdy rodzaj tynku
mineralnego, powierzchnia betonowa lub powierzchnia p³yt gipsowo-
kartonowych.                                                                                                    ^

Pod³osa tynkowe powinny spe³niaæ w odniesieniu do g³adkoœci i równoœci wymagania tynku III kategorii. Równa i g³adka powierzchnia pod³osa jest szczególnie istotna w przypadku cienkich, g³adkich tapet papierowych. W celu zapewnienia lepszej przyczepnoœci kleju do pod³osa nalesy je wstêpnie zagruntowaæ wykorzystuj¹c klej do tapet ALPAN rozrobiony z wod¹ w stosunku 1:80.

3. ODKLE JANIE STAR YCH TAPET

Czêsto   zdarza   siê,   se   pomieszczenie   tapetujemy   nie   pierwszy   raz. Podstawow¹ czynnoœci¹ przed przyst¹pieniem do po³osenia nowej tapety jest usuniêcie tapety zusytej. Mosna to przeprowadziæ przy pomocy p³ynu do usuwania tapet ATLAS ALPAN. P³yn ten umosliwia szybkie i bezproblemowe usuniêcie z pod³osa kasdego rodzaju tapety.

Dziêki swoim w³aœciwoœciom przenika on przez strukturê tapety, pozwalaj¹c na ³atwe odspojenie jej od œciany, nie niszcz¹c przy tym pod³osa. W³aœciwoœci penetracyjne nie pozwalaj¹ jedynie przenikn¹æ przez wodoszczeln¹ warstwê

69

tapet zmywalnych, w zwi¹zku z czym takie powierzchnie nalesy przetrzeæ wstêpnie gruboziarnistym papierem œciernym.

P³yn do usuwania tapet ALPAN dostarczany jest w postaci koncentratu w opakowaniach plastikowych o pojemnoœci 0,5 litra. Taka iloœæ po rozcieñczeniu, wystarcza do usuniêcia ok.300 m tapet ciêskich. Do usuwania tapet papierowych nalesy usyæ roztworu przygotowanego z 0,5 litra p³ynu i 20 litrów wody.  W przypadku tapet ciêskich opakowanie p³ynu nalesy rozcieñczyæ w 10-15 litrach wody.

Po przygotowaniu roztworu nanosimy go na zusyte tapety pêdzlem, szczotk¹ lub natryskiem, a po odczekaniu 10-15 minut mosemy usuwaæ tapety w ca³oœci lub warstwami. W razie potrzeby roztwór nalesy nanieœæ powtórnie - dotyczy to szczególnie tapet ciêskich.

4.KOLEJNOSC TAPETOWANIA

1.   Narosnik œciany prostopad³ej do okna (jeœli jest nierówny, kleimy
tapetê na zak³adkê - pierwszy bryt powinien zachodziæ oko³o 3 cm

na œcianê okienn¹).

2.  Œciana z oknem.

r

3.            Œciana prostopad³a do okna.

4.            Œciana przeciwleg³a do okna.

70

5.PRZYGOTOWANIA

Przy usyciu pionu sznurkowego (ciêsarek zawieszony na sznurku) wyznaczamy na œcianie pionow¹ liniê, na której znajdzie siê krawêdŸ pierwszego brytu. Zaznaczamy d³ugoœæ potrzebnych odcinków tapety (wysokoœæ œciany powiêkszona o 10 cm - po 5 cm na pod³ogê i sufit). Rozwijamy rolkê i zaginamy j¹ na wyznaczonej d³ugoœci, uk³adaj¹c kolejne pasy tapety jeden na drugim. Pasy przycinamy nosem tapeciarskim. Jeseli nie mamy nosa tapeciarskiego, do tej czynnoœci mosemy usyæ zamiennie nosyka introligatorskiego i stalowej szyny. Wtedy przycinamy bryty wzd³us narysowanych linii.

6.PRZYSTÊPUJEMYDOKLEJENIA

Przygotowanie kleju polega na wsypaniu proszku do odmierzonej iloœci czystej zimnej wody i intensywnym wymieszaniu. Po up³ywie 3 minut klej nalesy jeszcze raz wymieszaæ i pozostawiæ na oko³o 15-30 minut.

Uk³adamy 3-4 bryty. Rozprowadzamy klej na spodniej stronie tapety, od œrodka na zewn¹trz. Po posmarowaniu po³owy szerokoœci pierwszego brytu przesuwamy go na drugi brzeg sto³u, aby unikn¹æ zabrudzenia sto³u klejem. Przy tapetowaniu wiêkszych powierzchni warto kupiæ specjaln¹ klej arkê do tapet, która przyspiesza prace i zapewni równomierne nak³adanie kleju. Bryt sk³adamy posmarowan¹ stron¹ do œrodka. Dociskamy wzd³us brzegów i pozostawiamy na kilka minut do nawilsenia i rozkurczenia. Jednorazowo smarujemy i sk³adamy trzy bryty. Naklejamy je w tej samej kolejnoœci.

Pierwszy bryt naklejamy na œcianê tak aby jego brzeg dok³adnie pokry³ siê z narysowan¹ wczeœniej pionow¹ lini¹ pomocnicz¹. Powinien tes zachodziæ

71

na sufit i pod³ogê po 5 cm. Dociskamy go wstêpnie d³oñmi do pod³osa. Nastêpnie dociskamy go do œciany wa³kiem z gumy g¹bczastej lub szczotk¹ tapeciarsk¹, przesuwaj¹c od œrodka do krawêdzi brytów. W ten sposób usuniemy pêcherze powietrza. Po przyklejeniu pierwszego brytu przyklejamy dwa kolejne na styk. Bryty nie powinny na siebie zachodziæ, nie mose tes byæ miêdzy nimi odstêpów. Specjalnym wa³kiem (do dociskania styków tapet) dociskamy brzegi brytów do pod³osa, aby wysychaj¹c i kurcz¹c siê, nie odrywa³y siê od œciany. Szpachl¹ dociskow¹ dociskamy tapety w trudno dostêpnych miejscach, np. na styku œciany z sufitem lub listw¹ przyœcienn¹. Przyklejon¹ tapetê, jeszcze wilgotn¹ docinamy przy listwie przyœciennej. Lekko odklejamy tapetê od œciany i odcinamy jej nadmiar. Podobnie odcinamy nadmiar tapety przy suficie.

Przy pod³odze tapeta powinna byæ os³oniêta listw¹ przypod³ogow¹ na szerokoœci min. 15mm. Jeseli styk œciany i sufitu nie jest linia prost¹ zalecane jest os³oniêcie równies tego styku listewk¹. W miejscu, gdzie pod warstw¹ przyklejonej tapety jest puszka, robimy naciêcie w kszta³cie krzysa (gdy tapeta jest jeszcze mokra). Zbêdne kawa³ki tapety zaginamy do œrodka puszki lub obcinamy wzd³us krawêdzi otworu. Po zakoñczeniu prac montowane s¹ uprzednio zdjête gniazdka i w³¹czniki.

Gotowa ok³adzina z tapety przy jej oglêdzinach nie powinna wykazywaæ widocznych nierównoœci pod³osa, fa³d, pêcherzy, plam i innych wad powierzchni licowej, odstawania krawêdzi na stykach lub zak³adach, sztukowania arkuszy w poziomie lub tzw. ³atek. Tapety mosna przyklejaæ równies na sufitach, ale tylko wtedy, gdy pod³ose jest wyj¹tkowo g³adkie.

72

7.NAJCZÊSTSZE B£ÊDY

Czasami pod u³oson¹ tapet¹ tworz¹ siê pêcherze powietrza. Ma³e pêcherze najczêœciej znikaj¹ po wyschniêciu tapety. Jeseli jednak zostan¹, wtedy trzeba wybrzuszenie zmoczyæ i naci¹æ je ostrym nosem lub syletk¹, najlepiej na krzys. Podciête brzegi nalesy lekko odchyliæ, posmarowaæ klejem i dok³adnie docisn¹æ dopasowuj¹c poszczególne fragmenty.

Nak³adaj¹c tapety akrylowe, trzeba uwasaæ, aby nie zerwaæ z ich powierzchni pianki - tapetê wyg³adza siê wiêc tylko miêkk¹ szczotk¹ lub wa³kiem.

Wasne jest aby tapet nie smarowaæ zbyt dus¹ iloœci¹ kleju. Klej nie mose wyp³ywaæ poza krawêdzie tapety. Ewentualne naddatki kleju usuwa siê wilgotn¹ g¹bk¹.

Czêstym   problemem  jest   odklejanie   siê   tapety.   Przyczyn¹ mose   byæ niedok³adne posmarowanie jej klejem lub z³e przygotowanie pod³osa. Jeseli tapeta odkleja siê tylko na stykach brytów, mosna je ponownie posmarowaæ klejem i przykleiæ. Jeseli jednak tapeta odchodzi wiêkszymi p³atami, trzeba j¹ zerwaæ, powtórnie przygotowaæ pod³ose i nakleiæ nowy bryt.

73

_{IX. STYL TAPET}

1. DYSKRETNE, NIEWIDOCZNE

Tapety o charakterze t³owym s¹ najczêœciej jednobarwne. Mog¹ tes mieæ delikatne, rozmyte, ma³o widoczne wzory. S¹ neutralne, niczego nie narzucaj¹, nie maj¹ okreœlonego stylu. Ich kolorystyka to delikatne bese, rozbielone róse, pastelowe zielenie, só³cie, szaroœci. Nie mêcz¹ wzroku, z pe³n¹ dyskrecj¹ pozostaj¹ w tle.

Pastelowe, rozbielone kolory odbijaj¹ œwiat³o, dlatego sprawdzaj¹ siê w niewielkim wnêtrzu, które optycznie powiêkszaj¹. Doskonale siê prezentuj¹ w oszczêdnych, wyciszonych wnêtrzach, w których nacisk k³adzie siê na formê i gdzie pos³usyæ mog¹ jako t³o tworz¹ce ch³odny klimat do wyeksponowania form pojedynczych przedmiotów.

Bardzo ³adnie wygl¹daj¹ w sypialni, gdzie wnosz¹ nastrój spokoju i wyciszenia. Mosna je uatrakcyjniæ, zestawiaj¹c z kolorowymi bordiurami.

2.Z FAKTUR¥

Œciana znacznie wyraŸniej zaznaczy swoj¹ obecnoœæ, gdy zastosujemy tapety strukturalne, czyli takie, które maj¹ nierówn¹ powierzchniê. Takie tapety mog¹ mieæ regularne, wyt³aczane wzory (w jode³kê, paski, ko³a, kwadraty) lub nieregularne wg³êbienia, karbowania, t³oczenia, przypominaæ fakturê tkaniny czy przecieranego tynku. Ich kolory s¹ spokojne, dominuje faktura, nie kolor. Dostêpne s¹ tapety strukturalne przeznaczone do malowania. Czêsto wykorzystywane we wzornictwie tapet strukturalnych s¹ rósnie ujête motywy roœlinne. Producenci proponuj¹ jeden wzór w ca³ej gamie kolorystycznej, na przyk³ad liœcie akantu wyt³aczane na ostrym tle zielonym, bordo, pomarañczowym. W zalesnoœci od wzoru faktury œciana wy³osona tak¹ tapet¹

75

pos³usy jako t³o we wnêtrzu minimalisty cznym albo pomose nadaæ wnêtrzu stylowy charakter.

3.KOLOROWE

Kolorowe tapety dynamizuj¹ wnêtrze, silnie oddzia³ywuj¹c na nasze zmys³y. Najnowsze kolekcje zawieraj¹ duso propozycji dla osób odwasnych, s¹ bowiem nie tylko w ostrych kolorach, ale i nietypowych zestawieniach, na przyk³ad bordo z rósem, pomarañczowy z czerwonym. Aby wnêtrze wykoñczone tak¹ tapet¹ nie mêczy³o wzroku, pozosta³e elementy wyposasenia powinny byæ w stonowanych barwach zharmonizowanych z tapet¹.

Kolorowe tapety czêsto wystêpuj¹ w zestawach z bordiur¹. S¹ tes kolekcje ³¹cz¹ce ten sam wzór i kolor tapety z materia³em obiciowym i zas³onowym. Kolorowe s¹ tapety dzieciêce z postaciami z bajek, zwierz¹tkami, chmurkami. S¹ to najczêœciej tapety papierowe (k³adzie siê je na kilka lat - nie musz¹ byæ zbyt trwa³e), do nich proponowane s¹ zas³ony i bordiury dla dzieci. Nowoœci¹ s¹ dekoracje fluorescencyjne (gwiazdki, ksiêsyc).

4.NATURALNE

Styl naturalny to silny trend we wzornictwie tapet. Tworz¹ go tapety bezpretensjonalne,    proste,    w   przy gaszonych   odcieniach   zielno-szarych, besowych i oliwkowych. Oddzia³ywuj¹na cz³owieka uspokajaj¹co. Imitacje w tym stylu s¹ niewskazane, wiêc papierowa tapeta wygl¹da jak szary papier, a tkaninowa jak naturalne p³ótno czy len. Piêkne, chocias kosztowne s¹ tapety z wzorem uk³adanym rêcznie, na przyk³ad z nitek z surowego jedwabiu.

76

Niekiedy robi¹ wrasenie niewykoñczonych, z nitkami, supe³kami, wêze³kami na powierzchni. Dziêki temu czaruj¹ nie tylko wzorem, ale i faktur¹. Uk³ada siê na nich nie tylko tkaniny, ale tes trawê lub s³omê - tapety te przypominaj¹ nieco popularne kiedyœ maty s³omiane, chocias s¹ od nich znacznie delikatniejsze. Na œciany wesz³y tes motywy skór dzikich, egzotycznych zwierz¹t - lamparta, zebry, a nawet krokodyla.

5. WZORZYSTE

Modny jest styl orientalny. Tworz¹ go tapety w japoñskie lub chiñskie znaki, z tradycyjn¹ wschodni¹ grafik¹ b¹dŸ kaligrafi¹ w kolorze czarnym na rozbielonym tle (barwy piasku, rósne odcienie bieli), niekiedy zestawione z g³êbok¹ czerwieni¹. Tego typu tapety dobrze komponuj¹ siê z prostymi meblami, dywanami z niewielk¹ iloœci¹ wzorków etnicznych lub g³adkimi tkaninami.

Nadal popularne s¹ kwiaty w rósnych ujêciach (tradycyjne, romantyczne, ekspresyjne, geometryczne)-od grzecznych, drobnych kwiatuszków po wyraziste, rytmiczne, wibruj¹ce kwiaty o nietypowych barwach czy kszta³tach.

Tapety do wnêtrz bardzo nowoczesnych maj¹ proste wzory, najczêœciej geometryczne, po³¹czone z metalizowan¹ kolorystyk¹ (srebro, miedŸ, ale tes metalizowany b³êkit, oliwka, kolory piasku). Coraz bardziej popularne s¹ tapety graficzne w kolorach skontrastowanych, pop-art, opieraj¹ce siê na grze kolorów i rytmicznie uk³adaj¹cych siê wzorach geometrycznych.

77

6.HISTORYCZNE

Tapety w stylu historycznym maj¹ wzory inspirowane stylami rósnych epok. Na tapety przenoszone s¹ najczêœciej secesyjne wzory kwiatowe - bogate, wij¹ce siê kompozycje z liœci i kwiatów, piêkne zw³aszcza w wydaniu tapet materia³owych, arkadyjskie obrazy nawi¹zuj¹ce do sielskich scenek, œwi¹tyñ dumania z XVIII wieku, obrazy inspirowane historycznymi wnêtrzami, królewskie lilie, XVIII-wieczne motywy kwiatowe, ale takse XX-wieczne, a jus historyczne wzory awangardowego wzornictwa.

Nawet te tapety, które wiernie powtarzaj¹ wzory z danej epoki, s¹ wykonane zgodnie z now¹ technologi¹. Nie p³owiej¹, s¹ zmywalne, trwa³e i ³atwe do po³osenia.

78

_{X. OK£ADZINY KORKOWE}

1. WIADOMOŒCI OGÓLNE

P³yty korkowe pokryte transparentn¹ farb¹ akrylow¹ o wymiarach 600x300x3 mm z fazowan¹ lub prosta krawêdzi¹. P³yty te mog¹ byæ pokryte warstw¹ wosku lub naturalne - bez warstwy wykoñczeniowej.

Nalesy pamiêtaæ, se:

•        p³yty korkowe i klej powinny aklimatyzowaæ siê w pomieszczeniu,
w którym bêdziemy je przyklejaæ przez co najmniej 24 godziny;

•        wyjmujemy je z opakowañ bezpoœrednio przed montasem;

•        idealna temperatura do montasu p³yt to 18 C; nie mose byæ nissza
nis 15° C;

•        p³yty mog¹ rósniæ siê odcieniem, po wyjêciu z opakowañ mosna je
przemieszaæ, aby osi¹gn¹æ ciekaw¹ kompozycjê;

•        pod³ose musi byæ równe, suche i czyste oraz wolne od t³uszczów, olejów
czy wosku;

•        trzeba sprawdziæ ch³onnoœæ pod³osa, seby dobraæ odpowiedni klej.

2.PRZYGOTOWANIE POD£O¯A

Wszelkie nierównoœci, ubytki, rysy lub pêkniêcia nalesy naprawiæ ch³onn¹ mas¹ szpachlow¹ do œcian. Jeseli œciany s¹ pokryte tapetami, farbami kredowymi lub wapiennymi, pow³oki te trzeba bezwzglêdnie usun¹æ. Pod³ose wykonane z tynków gipsowych, tynków wapienno-cementowych, lub p³yt gipsowo-kartonowych mosemy odpowiednio wczeœniej zagruntowaæ, seby zwiêkszyæ przyczepnoœæ i wyd³usyæ czas nak³adania kleju. Wasne jest aby w trakcie montasu starannie wietrzyæ pomieszczenia.

80

3.MIERZENIE 1PRZYCINANIE

Przy usyciu sznurka traserskiego, taœmy mierniczej i przymiaru k¹towego wyznaczamy na œcianie dwie prostopad³e do siebie linie - tak aby mosna by³o od punktu ich przeciêcia rozpocz¹æ uk³adanie p³yt korkowych. Nastêpnie (jeœli jest to konieczne) przycinamy p³yty korkowe na odpowiedni wymiar. Zrobimy to ³atwo przy usyciu ostrego nosa (np. do tapet) oraz przymiaru k¹towego. Przyciêt¹ odpowiednio p³ytê uk³adamy na podk³adce.

4.PRZYKLEJANIE NA POD£O¯E NIECH£ONNE

Na 1-2 m (d³.) œciany nanosimy cienk¹ warstwê kleju kontaktowego o dusej zawartoœci rozpuszczalnika. Stosuj¹c klej kontaktowy, po przy³oseniu p³yty do pod³osa nie skorygujemy jus jej po³osenia. Nastêpnie tym samym klejem smarujemy odpowiedni¹ liczbê p³yt i odk³adamy je na kilka minut., aby klej móg³ wstêpnie przeschn¹æ. Obydwie powierzchnie powinny byæ ze sob¹ po³¹czone w czasie nie d³usszym nis 10 minut od momentu na³osenia kleju. Czekamy oko³o 10 minut as klej wstêpnie przeschnie - inaczej pod p³ytami powstan¹ pêcherze i korek zacznie siê odklejaæ. Trzeba staraæ siê idealnie dopasowaæ krawêdzie p³yt do wyznaczonych wczeœniej na œcianie prostopad³ych linii. Po przyklejeniu p³yty dociskamy j¹ do pod³osa gumowym m³otkiem lub wa³kiem dociskowym. Powinniœmy to zrobiæ bardzo dok³adnie, na ca³ej powierzchni kasdej p³ytki, a szczególnie precyzyjnie na jej krawêdziach bocznych. W taki sposób jak poprzednio, przyklejamy do œciany pozosta³e p³ytki korkowe, równies te dociête wczeœniej na odpowiedni wymiar (najlepiej, aby znalaz³y siê one przy krawêdzi œciany).

81

5 PRZYKLEJANIE NA POD£O¯E CH£ONNE

Klej dyspersyjny zawieraj¹cy sywice akrylowe (nie zawiera rozpuszczalnika) nanosimy z¹bkowan¹ szpachl¹ tylko na tê czêœæ pod³osa, na której w ci¹gu 10-15 minut po³osymy p³yty. Po na³oseniu kleju uk³adamy p³yty korkowe. Dociskamy je delikatnie rêk¹, tak aby ca³y spód p³yty zosta³ zwilsony klejem. Po chwili dociskamy p³yty gumowym wa³kiem. Zabrudzenia usuwamy wilgotn¹ szmatk¹.

82

BIBLIOGRAFIA

1.  B³aszczak Andrzej : Sposoby na wnêtrze „Atlas' 2004 nr 70,
s. 11-15

2.           Dekoral: Powiêkszenie barwne „M jak mieszkanie' 2001 nr 10 ,
s. 30-31

3.           Dekoral: G³owa do góry „M jak mieszkanie ' 2001 nr 11, s. 52-53

4.           Kamiñski Marek: Kupujemy farby do wnêtrza „Murator' 1997
nr 12, s. 40-41

5.           £ysiak M, Radzikowska M.: Czerwony „M jak mieszkanie' 2003
nr 6, s. 22-26

6.           £ysiak M, Radzikowska M.: Apetyt na b³êkit „M jak mieszkanie'
2003 nr 7, s. 30-34

7.           Mastalerz Piotr : Malowanie krok po kroku „M jak mieszkanie'
2003 nr 5, s. 84-87

8.           Malowanie wnêtrz dobór kolorów i farb OBI 2004

9.           Micha³owski Piotr : Wszystko o farbach „Atlas' 2001 nr 50,
s. 11-13

lO.Micha³owski Piotr : Maluj z Atlasem „ Atlas' 2001 nr 50, s. 7 -10 11.Murat Rados³aw, Kitonowicz Henryk : Pokojowe farby „Murator'

2002 nr 11, s. 63-69 12.Murator: Kolorowa szko³a Mjm „M jak mieszkanie' 2003 nr 1,

s. 14-17

13.Opracowanie: Barwy we wnêtrzu „Murator' „Atlas' nr 7, s. 60-61 14.Plantosz Ryszard : Kolor w budownictwie „Atlas' 2003 nr 64,

s. 11-12

15.Pyszkowska Magdalena : Tapety „Murator' 1997 nr 11, s. 82-95 ló.Rak Mariusz :Kolor i farba „M jak mieszkanie' 2003 nr 5, s. 88-90 17.Romoniak Anna : Co mosna powiedzieæ o pomarañczowym

„M jak mieszkanie' 2003 nr 3, s. 18-19 18.S³awecka Justyna : Œciany w korku „M jak mieszkanie' 2003 nr 5,

s. 94-97 19.Swobodziñski Marek : Tapety na kasd¹ œcianê „Atlas' nr 64,

s. 13-15

2O.Urban Leonard : Ustroje i roboty budowlane, 1986 21.Wojciechowska Anna : Co na tapecie „Murator' 2003 nr 2,

s. 59-62

22.www. Murator. pl 23.Zgo³a B³asej : Wykoñczenia wnêtrza „Atlas' 2001 nr 50, s.7-10

84