PERSKA WOJNA DOMOWA

PERSKA WOJNA DOMOWA 1500-1503.

Uzun Hasan (1420-1478), turkmeński przy­wódca, ustanowił w zachodniej Persji i Azer­bejdżanie krótkotrwałą dynastię. Dynastia ta wkrótce upadła i Azerbejdżan przeszedł w 1501 pod panowanie Safawidów. Turk-meńska dynastia Białych Owiec (Al Koyun-lu), pozostająca pod wpływem poglądów derwiszów, obraziła uczucia ludności przez przystosowywanie praw Timurydów i Mon­gołów do ortodoksyjnych (sunickich) zasad. Szczególnie dotknięty czuł się sufijski szy­ita, szejk Hejdar z Ardebilu (Azerbejdżan), który zginął z ręki sunnity w 1488. Wojska Białych Owiec w 1495 zajęły Ardebil. Syn Hejdara, Ismail (1486-1524), przejął w 1499 przywództwo nad plemionami Czerwono-głowych (Kyzyłbaszy). Wykorzystał dynas­tyczne walki wewnętrzne Białych Owiec (9 władców w okresie 1478-1501) i walczył dopóty, dopóki nie ustanowił dynastii Safa­widów. W 1501 charyzmatyczny Ismail zdo

był miasto Tebriz i ogłosił się szachem. Ostatniego władcę z dynastii Białych Owiec pokonał pod Szurur, w krótkim czasie pod­bił większą część obecnego Iranu i Iraku, zdobył Hamadan w 1503, ustanowił szyi-tyzm religią państwową i nawrócił na nią większość ortodoksyjnych sunnitów. Został później religijnym i politycznym przywódcą wszystkich plemion turkmeńskich w Ana-tolii (obecnie Turcja).