RZYMSKO-PERSKA WOJNA

RZYMSKO-PERSKA WOJNA 572-591. Zbli­żenie Bizancjum z Turkami, wrogami Pe­rsów doprowadziło do wojny. Król Persji z dynastii Sasanidów Chosroes I (zm. 579) najechał rzymską część Armenii i zdobył twierdzę Dara nad Eufratem. Gorzej po­wiodło mu się w Mezopotamii. W 575 bizantyjski wódz Justynian odniósł zwy­cięstwo pod Mekitene. W 579 Rzymianie (Bizantyjczycy) i Persowie rozpoczęli negocja­cje pokojowe, które przerwano po śmierci Chosroesa. Jego syn i następca, Hormizd (Ormizd) IV (zm. 590) nie chciał zrezygnować z ziem zdobytych przez ojca, wobec czego wojna wybuchła ponownie. Potęgę imperium Sasanidów nadwerężyło powstanie wewnątrz kraju i najazd Turków, którzy zajęli większą część Chorasanu. Wybitny wódz perski, Bah­ram Czobin (zm. 591?), odniósł wielkie zwy­cięstwo w bitwie z Turkami i odzyskał więk­szą część utraconego terytorium, natomiast Rzymianie zadali mu ciężkie klęski pod Nisibis (Nisibin lub Nusajbin) i nad rzeką Araks (Aras) w 590. Mimo klęsk Bahram miał jeszcze wystarczająco dużą armię, by stanąć na

czele spisku przeciw Hormizdowi; w wyniku spisku pozbawiono Hormizda tronu i zamor­dowano. Bahram obwołał się królem w 590, a prawowity następca tronu, Chosroes II (zm. 628), uciekł do Syrii i zabiegał o pomoc cesarza wschodniorzymskiego Maurycego (ok. 539-602). Maurycy udzielił mu jej; armia cesarska wyruszyła z Chosroesem do Persji i zwyciężyła wojska Bahrama w bitwie pod Zabem (590). Ostatecznie Rzymianie rozbili armię Bahrama w 591, w Medii (obecnie północno-zachodni Iran). Bahram uciekł, ale wkrótce został zabity lub zmarł śmiercią naturalną. Chosroes odzyskał tron i zawarł pokój z cesarstwem wschodnio-rzymskim; przywrócono dawne granice, Rzy­mianie przestali płacić daninę za kaukaskie twierdze.