WĘGIERSKA WOJNA DOMOWA

WĘGIERSKA WOJNA DOMOWA 1530-1547.

W czasie AUSTRIACKO-TURECKIEJ WOJNY 1537-1547 na mocy tajnego trak­tatu w Nagyvarad dokonano podziału Wę­gier; arcyksiążę austriacki Ferdynand (1503-1564) otrzymał Chorwację, Słowenię i zachodnią część Węgier, natomiast Jan Zapolya (1487-1540) zachował tytuł króla i resztę kraju łącznie ze stolicą, Budą. Po śmierci Zapolyi jego państwo miał przejąć Ferdynand. Po śmierci Zapolyi, wbrew ukła­dowi, na króla Węgier wybrano jego mało­letniego syna, Jana II Zygmunta (1540--1571). Ferdynand domagał się przekazania mu królestwa i obiegł Budę, co zmusiło wdowę po Janie Zapolyi do szukania popar­cia dla obrony praw jej syna. Sułtan turecki Sulejman I Wspaniały (1496-1566) uznał, że nie może zgodzić się na opanowanie przez Austrię Węgier, zajął w 1541 Budę i inne miasta, w środkowej części kraju wprowadził administrację turecką. Walki trwały do 1547, kiedy kłopoty w Persji (patrz turecko-perska wojna 1526-1555) zmusiły w końcu sułtana do zawarcia pięcio

letniego rozejmu. Podpisany traktat ponow­nie podzielił Węgry; Ferdynand zachował wcześniej posiadane ziemie (Węgry austriac­kie), ale musiał płacić roczną daninę. Jan II Zygmunt zachował tytuł króla oraz otrzymał Siedmiogród i obszary sąsiednie, a Turcja dostała Węgry środkowe. Sygnatariuszami układu byli cesarz Świętego Cesarstwa Ka­rol V (1500-1558), papież, Francja i Wenecja; po raz pierwszy uznali oni Turcję za czynnik wpływający na politykę europejską. Patrz także austriacko-turecka wojna 1551-1553.